Kış ayları geldiği zaman havaların soğumasıyla birlikte isteksizlik ve yorgunluk hissinin hakim olduğu insanların yaşam tarzı hale gelmektedir. Hareketsizleşen yaşam tarzı, halsizlik vücudun yağlanmasına neden olmakta ve bu da kilo problemini beraberinde getirmektedir. Havaların soğumasıyla birlikte bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla viral ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı vücut açık hale gelmekte ve daha fazla kış mevsimi hastalığı olarak bilinen nezle, grip ve soğuk algınlığı gibi enfeksiyonel hastalıklara yakalanma riski artmaktadır.
Bağışıklık sisteminin zayıflaması ve vücut direncinin düşmesiyle birlikte yaraların iyileşme süreci yavaşlamakta, kaslar zayıflamakta, dokularda iltihaplanmalar oluşmakta ve kronik yorgunluk sendromu insanı adeta yaşamdan bezdirmektedir. Kış mevsimi geldiği zaman bağışıklık sistemini güçlendirmenin ve hastalıklardan korunmanın en etkili yöntemleri arasında kış çayları başı çekmektedir.
Bitki çayı türlerinden biri olan ve kış mevsimine daha zinde girmeye yardımcı olan kış çayı faydaları nelerdir? Tam bir şifa deposu olan kış çayının nasıl demlendiği, içine neler katıldığı, kış çayının faydaları, neye iyi geldiği ve zayıflamaya etkisine bu yazıda yer verildi.
İçerik Başlıkları
Kış Çayı Nedir?
Kış mevsiminde yaygın olarak görülen viral ve bakteriyel enfeksiyon hastalıkları daha fazla toplu taşıma araçlarında seyahat edilirken, kalabalık ortamlarda bulunulduğu zaman, iş yerinde çalışırken, tiyatro, sinema, restoran ve kafe gibi yerlerde vakit geçirirken bulaşmaktadır. Bulaşıcı olan viral ve bakteriyel enfeksiyonlardan vücut direncini artırarak korunmak için gün içerisinde veya akşamları düzenli olarak bitki çayları tüketilmelidir. Bitki çaylarının bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi bulaşıcı enfeksiyon hastalıklarına karşı vücudu korumaktadır. Vücuttaki bakteri ve mikropları etkisiz hale getirmek için limon, zencefil, kabuk tarçın, karabiber ve karanfil gibi baharatların karıştırılmasıyla hazırlanan bitki çayı oldukça işe yaramaktadır.
Her bitki çayının içeriğindeki bileşenler farklı olduğu için doğal yapıları da farklı olmaktadır. Örneğin bazı bitki çaylarının demlenme süresi uzun olursa acılaşmakta, bazı bitki çayları da suda beklerse çok fazla şişmektedir. Bu nedenle bitki çaylarının demlenme tekniklerinin iyi bilinmesi ve içerisine katılan malzemelerin miktarlarının doğru olması gerekmektedir. İlaç kadar etkili bir kış çayı hazırlayarak bağışıklık sistemini güçlendirmek için kış çayının demleme tekniklerinin iyi bilinmesi gerekmektedir.
Peki, ‘Kış çayı nedir?’ Öncelikle kış çayının içerisine katılan malzemelerin sabit olmadığının bilinmesi gerekmektedir. Bu nedenle aktarlar veya farklı markalar tarafından hazırlanarak satılan kış çaylarının içerikleri birbirinden farklı olabilmektedir.
Adaçayı, zerdeçal, zencefil, ıhlamur, kuşburnu, tarçın, karanfil, nane gibi bitkilerin limon, portakal, ayva ve elma gibi meyvelerle karıştırılmasıyla hazırlanan kış çayı tatlandırılırken balda kullanılırsa içeriğindeki çok güçlü antioksidan maddeler sağlığı etkili şekilde korumaktadır.
Kış çayı farklı bitkiler kurutularak evde hazırlanabileceği gibi farklı bitkiler belirli miktarlarda karıştırılarak hazırlanan kış çayları da poşetler halinde satılmaktadır. Poşet halinde satılmakta olan kış çaylarının fiyatı ekonomik olduğu için daha fazla tüketilmektedir.
Kış Çayı Nasıl Demlenir?
Zorlu kış koşullarında enfeksiyon hastalıklarından korunabilmek için bitki çaylarının özellikle bağışıklık sistemini kuvvetlendirici faydalarından istifade etmek gerekmektedir. Özellikle akşamları demlenen dumanı üstünde bir fincan kış çayı keyifle yudumlanırken bir yandan da günün tüm yorgunluğu ve stresi atılmaktadır. Bu sayede kış çayı sadece bedensel olarak değil, zihinsel olarak da insanı rahatlatmaktadır. Kış çayının en büyük avantajlarından biri ise çeşitli karışımlarla hazırlanabildiği için malzemelerinin damak zevkine göre ayarlanabilmesidir. Peki, kış çayı geldiği zaman aranılan lezzetlerden olan kış çayı nasıl demlenir? İşte kış çayı demlenirken dikkat edilmesi gereken püf noktalar;
Kış çayı demlenirken içerisine katılan bitkilerin oranına çok dikkat edilmelidir. Yine kış çayının demleneceği suyun nasıl kullanıldığı da çok önemlidir. Uzmanlar, kış çaylarının kaynatılarak tüketilmesini tavsiye etmez. Nane gibi kış çaylarının kaynatılması gerekse de kaynama süresi kesinlikle 15 dakikayı geçmemelidir. Evde kış çayının demlenmesi ise oldukça basit, zahmetsiz ve fazla zaman bir işlemden ibarettir.
Günümüzde kış çayları hazır olarak da satılmaktadır. Birçok kış çayı tarifinin hazırlanmasında diğer bitki çaylarında olduğu gibi malzemeler sıcak suyun içerisine atıldıktan sonra bir süre demlenmesi beklenmelidir. Kaynamaya çıkmadan evvel ocağın üstünden alınan sıcak su hazır haldeki kış çayının üstüne döküldükten sonra 5-6 dakikayı geçmemek koşuluyla demlenmesi beklenmeli ve daha sonra şifa niyetine afiyetle içilmelidir.
Kış çayının gün içerisinde ne zaman içilmesi gerektiği de çok fazla araştırılmaktadır. Kış çayının gün içerisinde içileceği özel bir zaman yoktur. Kişinin canı günün hangi saatinde isterse kış çayını tüketebilir. Kalori değeri sıfır olan ve içeriğinde çok sayıda antioksidan madde barındıran kış çayı, vitamin ve mineral bakımından da en zengin bitki çayları arasında yer almaktadır.
Kış çayının aç ya da tok karnına mı içileceği de çok fazla merak edilmektedir. Kış çayının aç ya da tok karnına içilip içilmeyeceğini içerisine katılan bitkilerin içerdiği etken maddeler ve hangi amaçla içildiği belirlemektedir. Mesela tansiyon problemi olanların tok karnına içmesi gereken kış çayının tokluk hissi vermesi amacıyla tüketilmesi halinde de aç karnına tüketilmesi gerekir.
Kış Çayına Hangi Bitkiler Katılır?
Kış mevsimi geldiği zaman en popüler içeceklerden biri haline gelen kış çayı hazırlanırken hangi bitkilerin kullanıldığı özellikle evde kış çayı hazırlamak isteyenler tarafından bilinmelidir.
Kış çayına hangi bitkiler katılır? İşte kış çayı hazırlanırken kullanılan şifalı bitkiler;
Kış çayı hazırlanırken kullanılan papatya, karahindiba, tarçın, ginseng, nane, yeşil çay, hibiskus, okaliptus, karanfil, havlıcan, ıhlamur, ekinezya, zencefil, zerdeçal, adaçayı gibi şifalı bitkiler, kış mevsiminin soğuk günlerinde insanlığa şifa dağıtmakta ve birçok hastalıktan korumaktadır.
Hoş aromasıyla kendisini sevdiren meyveli kış çayı hazırlamak içinde elma, portakal, mandalina, ayva ve limon gibi meyveler kullanılmaktadır. Meyveli kış çayları içerisinde ise portakallı kış çayı ile elmalı kış çayı çok fazla sevilmektedir.
Ticari kar amaçlı hazırlanarak genellikle poşetler halinde satılan hazır kış çayları ise fazla zaman kaybettirmeden pratik şekilde hazırlanabilmektedir.
Kış çayları içerisinde en fazla tüketilenler arasında yer alan atom çayı hemen hemen bütün bitkilerin ve meyvelerin karıştırılmasıyla hazırlanmakta olup, farklı bir aromaya sahiptir.
Kış Çayının Faydaları Nelerdir?
İnsanın içini ısıtan kış çayları bağışıklık sistemini güçlendirerek vücut direncini artırması ve özellikle kış mevsiminde yaygın görülen enfeksiyon hastalıklarından korumasıyla bilinmektedir. Mevsim geçişlerinde birçok insan boğaz kuruluğu, burun akıntısı gibi sağlık problemlerinden şikayet etmektedir. İnsanın içini titreten kış soğuklarında çeşitli bitkilerin karıştırılmasıyla hazırlanan sıcacık kış çayı ise hem vücudun genel sağlığını korumakta, hem de vücut ısısını koruyarak soğuktan daha az etkilenmeye yardımcı olmaktadır.
Kış çayı faydaları nelerdir? İşte kış çayının insan sağlığına mucizevi faydaları;
Kış çayının içeriğindeki antioksidan maddeler hücrelere daha fazla oksijen gitmesini sağlamaktadır.
Vücuda verdiği yüksek enerji sayesinde yorgunluğu gidererek vücudu dinç ve zinde tutar.
Etkili bir balgam söktürücü olan kış çayı akciğerlerdeki balgamın sökülüp atılmasında oldukça etkilidir. Kış çayının balgam söktürücü etkisi aynı zamanda öksürüğü de kesmektedir.
Burun akıntısını engelleyerek gün içerisinde kişilerin zor duruma düşmesini önler.
Nefes darlığına çok iyi geldiği için özellikle astım hastalarının düzenli olarak kış çayı tüketmesi tavsiye edilmektedir. Aynı zamanda bronşit rahatsızlığının sağlığa olan olumsuz etkilerini azaltmaktadır.
Doğal bir ağrı kesici olan kış çayı, göğüs bölgesindeki ağrıları dindirdiği gibi kas ve kemik ağrılarını da engelleyerek romatizma hastalığını önlemektedir. Yine karın ve mide ağrılarının dinmesinde, boğaz ağrısının hafiflemesinde de kış çayının oldukça etkili olduğu bilinmektedir.
İnsanı sakinleştiren ve rahatlatan kış çayı, stresle mücadelede o kadar etkilidir ki depresyonun tedavi sürecinde kış çayı içilmesi tavsiye edilmektedir.
İltihap kurutucu etkisiyle soğuk algınlığının neden olduğu bademcik iltihabını kısa sürede iyileştirmektedir. Ayrıca vücut direncinin düşmesinden kaynaklanan nezle, grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklarda bağışıklık sistemini güçlendirerek iyileşme sürecine ciddi katkı sağlamaktadır. Kış aylarında hastalıklardan korunmanın en etkili yöntemleri arasında düzenli kış çayı tüketimi de yer almaktadır.
Ses tellerini güçlendirdiği için soğuk algınlığının neden olduğu ses çatallaşmasını kısa sürede yok etmektedir.
Hafızayı güçlendirici etkisi olduğu için ileri yaşlarda görülme olasılığı çok yüksek olan Alzheimer hastalığına yakalanma riskini düşürmektedir.
Kış Çayı Neye İyi Gelir?
Kış mevsiminin soğuk günlerinde insanın içi titremeye başladığı zaman akıllara ilk gelen bitki çaylarından olan kış çayı, kış mevsiminin sağlıklı ve huzur içerisinde geçirilmesine yardımcı olmaktadır. Kış mevsimine girildiği zamanlarda ‘Kış çayı neye iyi gelir?’ sorusu gündemi oldukça meşgul etmektedir. Kış çayının düzenli tüketiminde şu faydalar elde edilir;
Kış çayının kan basıncını artırıcı etkisi tansiyonu düzenlemektedir.
Sağlığa zarar veren ve vücut direncini düşüren toksin maddeleri hızla vücuttan uzaklaştırdığı gibi vücutta zamanla birikmiş olan fazla suyu da attığı için ödem oluşumunu önlemektedir. Bu özelliği sayesinde vücutta yağ yakımını hızlandırarak zayıflamaya da yardımcı olmaktadır.
Bağırsaklarda biriken ve insana ciddi rahatsızlık veren gazı söküp atmaktadır. Yine günümüzde sağlıksız ve dengesiz beslenme nedeniyle sık görülen şişkinlik, hazımsızlık gibi mide ve bağırsak sorunlarını gidermektedir.
Ağrı kesici etkisi olduğu için baş, boğaz ve göğüs ağrısıyla mücadelede kış çayı tercih edilmelidir.
Kış çayı hazırlanırken kullanılan bitkiler soğuğun olumsuz etkilerine karşı vücudu koruduğu gibi özellikle mevsim geçişlerinde görülen alerji, burun akıntısı gibi hastalıkların semptomlarını hafifletmektedir.
Diğer çay ve faydaları konulu yazılarımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz. Yazılarımız aşağıdaki gibidir.
Kış Çayı Kilo Verdirir mi?
Sağlığa faydalarıyla dillerden düşmeyen kış çayının zayıflamak için yapılan diyet sürecinde tüketilmesinin zayıflamaya bir etkisi olup olmadığı da merak edilen konular arasında yer almaktadır. Peki, ‘Kış çayı kilo verdirir mi?’ Öncelikle kış çayının metabolizmayı hızlandırıcı etkisi olduğu bilinmelidir. Kış çayının zayıflamaya doğrudan herhangi bir etkisi bulunmasa da düzenli tüketildiği zaman vücuttaki toksinleri ve ödemi dışarı attığı için yağ yakımını hızlandırarak zayıflamaya ciddi destek olmaktadır.
Kilo probleminden kurtularak ideal kilosuna kavuşmak için kış çayı içenlerin kış çayının içerisine bal, şeker gibi tatlandırıcı katmamaya çok dikkat etmesi gerekmektedir.
Mate yaprağı, yeşil çay, ıhlamur, avokado ve kıyılmış zencefilden hazırlanan kış çayının bağışıklık sisteminin güçlenmesinde etkisi yüksek olduğu gibi zayıflamaya da çok ciddi katkı sağlamaktadır.
Kış mevsimi hastalıklarından korunmak için tüketilen kış çayı, fazla kilolardan kurtulmaya sağlıklı bir diyet ile yardımcı olmaktadır.
Kış Çayının Sağlığa Zararları Nelerdir?
Kış çayının sağlığa olan zararlarını bütün kış çayları için genellemek son derece yanlıştır. Çünkü kış çayı hazırlanırken kullanılan bitkiler sabit olmadığı için etkileri de farklı olmaktadır. kış çayı çok sayıda farklı bitkinin bir araya getirilmesiyle hazırlandığı için içerisine katılan her bitkinin sağlığa yararları olabileceği gibi zararları da olabilmektedir. Bu nedenle kış çayı hazırlanırken içerisine katılan bitkilerin sağlığa olan zararları da kesinlikle dikkate alınmalıdır.
Peki, ‘Kış çayının sağlığa zararları nelerdir?’ Kış çayının sağlığa olası zararları şöyle sıralanabilir;
Genellikle her kış çayının içerisine katılan ıhlamur her ne kadar hücreleri uyarsa da gece saatlerinde içildiği zaman uykusuzluk problemini beraberinde getirmektedir.
Kış çayının içerisine sıklıkla katılan zencefilin kan sulandırıcı etkisi olduğu için kanında pıhtılaşma sorunu olanların kış çayı hazırlarken içerisine zencefil katmaması tavsiye edilmektedir.
Yine kış çayının içerisine katılan adaçayı tansiyonu yükseltirken, bir diğer bitki karanfilin ise alerjik reaksiyona neden olma riski vardır.
Kış çayının bozulup bozulmadığı da çok fazla araştırılmaktadır. Kış çayı hazırlandıktan sonra serin ve kuru yerde muhafaza edilmelidir. Aksi takdirde böceklenme riski yüksektir. Saklama koşullarına uyulduğu takdirde 1-2 sene muhafaza edilebilen kış çayının sağlığa olan faydalarından yeteri kadar istifade edebilmek için 3-4 ay içerisinde tüketilmelidir.
Kış çayıyla ilgili merak edilen bir diğer hususta kış çayını hamilelerin tüketip tüketemeyeceğidir. Hibiskus ve adaçayının içeriğinde barındırdığı flavon maddeler anne ve bebek sağlığını tehdit etmektedir. Yine zencefilin kanama riskini artırıcı etkisi olduğu bilinmelidir. Kış çayı hazırlanırken çok sayıda bitki kullanıldığı için kış çayının içerisine katılan her bir bitkinin hamileliğe olan yan etkisinin bilinmesi gerekmektedir. Tüm bu faktörler göz önünde bulundurulduğunda hamileler, uzman bir hekime danışmadan kesinlikle kış çayı tüketmemelidir.
Kış çayının bebeklere içirilip içirilmeyeceği de çok araştırılsa da bir çocuk hekimine ya da beslenme uzmanına danışmadan bebeklere kış çayı verilmemelidir. Ayrıca kış çayının çocukların bünyelerine göre alerjen etkisi olabilmektedir. Yine bebeklere 6’ıncı ayından evvel bitki çayları verilmemesi yönünde uzmanlar tarafından sık sık açıklama yapılmaktadır.
Baharatı Bol Kış Çayı Tarifi
Baharatı bol kış çayı hazırlanırken gereksinim duyulan malzemeler şöyledir;
- 1 tatlı kaşığı hatmi çiçeği bitkisi
- 1 tatlı kaşığı narçiçeği
- 1 tatlı kaşığı hibiskus bitkisi
- 1 tatlı kaşığı havlıcan bitkisi
- 1 tatlı kaşığı kuşburnu
- 1 tatlı kaşığı tarçın
- 1 çay kaşığı zencefil
- 1 tatlı kaşığı ebegümeci bitkisi
- 2 su bardağı sıcak su
- 3 ya da 4 adet karanfil
Baharatı bol kış çayı hazırlanırken öncelikle kuşburnu bir havanın içerisinde iyice ezilmelidir. Bu işlem tamamlandıktan sonra kaynar suyun içerisine sırasıyla hatmi çiçeği, narçiçeği, ebegümeci ve hibiskus atılmalı ve demlenmesi için yaklaşık 2 dakika beklenmelidir. Daha sonra kaynar suyun içerisine tarçın, karanfil, zencefil ve havlıcan katılmalıdır. Bu işlemden sonra demlenmesi için yaklaşık 3 dakika daha beklenmeli ve süzüldükten sonra şifa niyetine içilmelidir. Baharatı bol kış çayının içeriğindeki hatmi çiçeği öksürüğü keserken, antiseptik etkisi olan zencefil ve karanfil ise bakterileri ve mikropları öldürmektedir.
Ihlamurlu Kış Çayı Tarifi
Ihlamurlu kış çayı hazırlanırken 4 yaprak narçiçeğine, 5 yaprak ıhlamura ve 2 tanede adaçayı yaprağına gereksinim vardır.
Ihlamurlu kış çayı hazırlanırken de yukarıda ölçüleriyle verilen malzemelerin hepsi sıcak suyun içerisine atıldıktan sonra yaklaşık 5 dakika demlenmesi için beklenmeli ve bu süre sonunda süzüldükten sonra içilmelidir. Ihlamurlu kış çayının içerisine tatlandırmak için balda katılabilir.
Kaynar Kış Çayı Tarifi
Kaynar kış çayı hazırlanırken gereksinim duyulan malzemeler şöyledir;
- Ceviz büyüklüğünde 1 tane havlıcan bitkisi
- 1 yemek kaşığı yenibahar tohumu
- Ceviz büyüklüğünde 1 tane zencefil
- 1 yemek kaşığı karanfil
- 2,5 tane çubuk tarçın
- 1,5 litre su
- 1,5 su bardağı pekmez
Anadolu’nun eski geleneklerinden olan kaynar kış çayı hazırlandıktan sonra özellikle lohusalar ile hastalara içirilirdi. Kaynar kış çayının kokusu ve tadı diğer kış çaylarına göre oldukça farklıdır. Kaynar kış çayı hazırlanırken yukarıda ölçüleriyle verilen malzemeler pekmez hariç suyun içerisine atıldıktan sonra 1 saat kaynatılmalıdır. Bu sürenin sonunda kaynayan malzemelere pekmezde katılmalı ve 1 saat daha kaynatmaya devam edilmelidir. Artık içime hazır olan kış çayının içerisine tercihe göre bol cevizde katılabilir. Kaynar kış çayını diğer kış çaylarından ayıran en büyük özelliği hazırlanırken malzemelerin suya atıldıktan sonra kaynatılmasıdır. Bu işlemin gerekçesi ise içerisindeki baharatlar ile bitkilerin tadının birbirine iyice karışmasıyla eşi benzeri olmayan bir tat elde edilmesidir.
