Sağlıklı bir kişi, günlük olarak ortalama 100 kez kaşınmaktadır. Doğal bir dürtü olan kaşıntı, genel olarak vücut üzerinde temas edilmekte olan böcek ve bitkileri uzak tutmak, toksik maddelere karşı bağışıklık sisteminin histamin salgılamasını tetiklemek için ortaya çıkmaktadır. Esneme gibi bulaşıcı olduğu düşünülmekte olan kaşıntı, bazı durumlarda rahatsız edici bir cilt rahatsızlığı problemi haline dönüşebilmektedir. Tıp dilinde ise “prutirus” olarak adlandırılan kaşıntı, vücudun belirli yerlerinde olmasıyla birlikte tüm vücutta da görülebilmektedir. Cildin nem düzeyinin korunması, uygun olmayan kozmetik ürünlerinin kullanılmaması ve doğal kumaşlar ile birlikte yapılan kıyafetlerin giyilmesi, vücut üzerinde kaşıntı hissiyatının azalması açısından etki göstermektedir.
Uykusuzluk ve huzursuzluk gibi problemlerin sonuçlanmasına neden olan kaşıntı, deri hastalıkları, alerji ve hormonal değişimlerle birlikte immün sistem, böbrek, karaciğer ve tiroit bezi hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarından dolayı kaynaklanmaktadır. Vücut üzerinde kaşıntı ve kabarma gibi reaksiyonlar sonucunda şiddetli ve bulunan bölge, kaşıntının nedeniyle ilgili kısmen bilgi verebilmektedir. Fakat uzman bir hekime muayene alarak ve gerekli olması durumunda ek tetkiklerin yapılmasıyla birlikte kaşıntının neden kaynaklı olduğunu öğrenerek tedavi sürecinin başlatılması oldukça önem taşımaktadır. Vücutta kaşıntı neden olur? sorusuyla ilgili bilgi edinmeden önce kaşıntı nedir? konu başlığı ile ilgili bilgi sahibi olmak daha çok önem taşımaktadır. Ayrıca bacaklarda kaşıntı neden olur yazımıza da göz gezdirerek kaşınma ile ilgili tüm faydalı bilgileri edinerek kaşınmanın önüne geçebilirsiniz.
İçerik Başlıkları
Vücutta Kaşıntı Nedir
Vücudun tümünde veya bir bölümünde hissedilmekte olan kaşıntı, herkes tarafından görülebilen bir hissiyattır. Bazı durumlarda en az ağrı kadar rahatsızlık hissiyatı boyutuna kadar ulaşabilmekte olan kaşıntı, birçok sağlık sorunlarından dolayın kaynaklanabilmektedir. Kaşıntı durumunun kontrol altına alınmaması durumunda altta yatan hastalığın ilerlemesine, cilt sorunlarına, uykusuzluğa ve hatta depresyon gibi durumlara neden olabilmektedir. Kişinin günlük yaşam kalitesinde düşüş yaşanması ve bazı durumlarda kişinin kendisini sosyal yaşantıdan soyutlamasına sebep olabilmektedir. Vücutta kaşıntı ve kabarma şeklinde görülmekte olan bu durum, vücudun hemen hemen her bölgesinde ortaya çıkabilmektedir. Vücutta kaşıntı ve kabarcıklar, deri rahatsızlıklarının yanı sıra böcek sokması, stres, alerji, parazit, mantar, kansızlık, diyabet, kanser, kan hastalıkları ve ilaç yan etkileri gibi pek çok rahatsızlıktan kaynaklı kaşıntı meydana gelebilmektedir.
Vücutta Kaşıntı Hangi Hastalıkların İşaretidir
Kaşıntı, vücudun her yerinde olabileceği gibi yalnız belirli bir bölgede de olabilmektedir. Bu durum psikolojik bir durum olmasıyla birlikte bazı rahatsızlıkların semptomu olarak da meydana gelebilmektedir. Kaşıntının artış veya azalma göstermiş olduğu durumlardaki farklılık, bazı hastalıkların semptomu olarak da meydana gelebilmektedir. Kaşıntının artış göstermesi veya azalma göstermesi durumundaki farklılık, bazı rahatsızlıkların belirtisi olarak görülse de bu bilgi, başlı başına yeterli olmamaktadır. Kaşının sebepleri tam olarak anlaşılması açısından hekime başvurulması gerekmektedir. Hekim öncelik olarak hastanın öyküsünü dinlemekte ve daha sonrasında fizik muayenesini gerçekleştirmektedir. Gerekli görülmesi durumunda bazı laboratuvar tahlilleri ile kaşıntıya sebep olan hastalığın tanısıda netleşmektedir. Ön tanıya yardımcı olmakta olan vücut kaşıntılarının bir kısmı aşağıdaki gibi yer almaktadır.
- Gece artış gösteren kaşıntı: Gece yatağa yatıldığında veya uyku esnasında artış göstermekte olan kaşıntı, genel olarak deri ve parazit enfeksiyonlarının belirtisidir. Aynı zamanda yatak, yastık ve yorgan gibi tekstil ürünlerinin fazla deterjanla yıkanması veya iyi durulanmamasından dolayı alerjik reaksiyonlardan kaynaklı olabilmektedir. Bazı kumaş çeşitleri de cildin tahriş olmasına neden olarak kaşıntı hissiyatının artış göstermesine neden olabilmektedir.
- Kaşıntı ve artış gösteren su tüketimi: Kaşıntıyla birlikte oluşan aşırı su tüketimi ve normalden daha fazla idrara çıkma gibi şikayetlerin oluşması, diyabet hastalığından kaynaklı olabilmektedir.
- Kaşıntı ve kilo kaybının yaşanması: Belirgin olarak kilo kaybının yaşanması, deri renginde farklılıkların gözükmesi ve kaşıntı hissiyatının artış göstermesi durumunda kanser şüphesi göz önünde bulundurulmalıdır. Fakat net bir teşhis için sağlık taramalarının yapılması gerekmektedir.
- Kaşıntı ve çarpıntı: Kişinin normalden daha fazla kaşınmasına eşlik etmekte olan çarpıntı veya saç dökülmesinin olması durumunda hipotiroidi hastalığı göz önünde bulundurulmalıdır. Kaşıntının nedeni, tiroit bezinin fazla çalışmasına bağlı olmasıyla kan düzeyindeki TSH hormonunun daha fazla bulunması olabilmektedir.
- Kaşıntı ve cilt rengindeki değişiklikler: Deri ve gözlerde sararma, idrar renginde koyuluk, şişkinlik, karın ağrısı ve kaşıntı, karaciğer hastalıkların belirtisi olabilmektedir.
- Kaşıntı ve halsizlik: Yorgunluk ve halsizlik gibi belirtilerin gözükmesiyle birlikte hipotiroididen şüphe edilmelidir.
- Kaşıntı ve kırmızı lekeler: Cilt üzerindeki kabarıklık şeklinde meydana gelen kızarıklıklar ve kaşıntı, halk arasında kurdeşen olarak adlandırılmakta olan ürtiker hastalığın işaretçisi olabilmektedir.
Vücuttaki Kaşıntı Nedenleri Nelerdir
Vücutta kaşıntı birçok farklı nedenden dolayı ortaya çıkabilmektedir. Dermatolojik hastalıklar veya farklı bir deyişler cilt rahatsızlıkları, iç hastalıkları, alerji ve bazı ilaçların yan etkisi, vücutta kaşıntı sebepleri arasında geniş yer bulmaktadır. Sıkıntı ve strese bağlı olarak görülmekte olan kaşıntı, vücudun belirli bölgelerinde olabilmesi gibi vücudun genelinde de görülebilmektedir. Kaşıntıya sebep olan dermatolojik hastalıklar ve iç hastalıkların bir kısmı aşağıdaki gibi yer almaktadır.
Dermatolojik Hastalıklar
Cilt hastalıkları, yaygın bir şekilde kaşıntı şikayetlerine neden olabilmektedir. Kişiye son derece rahatsızlık vermekte olan bu durum, kişinin yaşam kalitesinin belirgin bir şekilde düşüş göstermesiyle birlikte sosyal hayatının da olumsuz şekilde etkilenmesine neden olmaktadır. Kaşıntının eşlik etmiş olduğu dermatolojik hastalıklar ise aşağıdaki gibi belirtilmiştir.
- Cilt üzerinde kuruluk: Cilt yüzeyinde pullanma, çatlama ve kaşıntı gibi durumlara neden olan cilt kuruluğu, vücudun herhangi bir bölümünü etkileyebilmektedir. Genel olarak el, kol ve bacak bölgelerinde görülmektedir. Hava şartları, aşırı sıcak su ile yıkanmak, yeterli miktar su tüketiminin sağlanmaması ve bazı ilaçların cilt üzerinde kuruluğa neden olmasından kaynaklı oluşmaktadır. 40 yaşını aşan kişilerin yarısında görülmekte olan cilt kuruluğunu önlemek açısından sıvı tüketiminin artış gösterilmesi, kışın cildin soğuktan korunması, sabun çeşidinde değişiklik ve nemlendirici ürünlerinin kullanımı önerilmektedir.
- Egzama: Dermatit olarak da bilinmekte olan ve cilt üzerindeki iltihaplı kabarcıklara sebep olmakta olan hastalık, kaşıntı, cilt kuruluğu ve döküntüye karakterizedir. Klinik muayeneyle tanısı konulmakta olan egzama, kronik şekilde seyirlidir.
- Uyuz: Deri altında yerleşmekte olan bir çeşit akar olan “sarcoptes scabiei”, özellikle de geceleri artış göstermekte olan şiddetli kaşıntıya neden olmaktadır. Sivilce benzerindeki kabarcık ve cilt dökülmeleri de görülmesi söz konusudur. Kaşıntı genel olarak parmak araları, diz ve dirsek derisinin kıvrım yapmış olduğu yerlerde yoğun bir şekilde görülmektedir. Bulaşıcı olmakta olan bu hastalığın tedavisi ise losyon ve krem çeşidi ilaçlar ile yapılmaktadır.
İç Hastalıklar
Vitamin ve demir eksikliğinin dışında dahiliye bölümü hastalıklarının da bir bölümü, vücutta kaşıntıya sebep olabilmektedir. Kan hastalıklarının bir bölümü ve paraziter hastalıklar da kaşıntıya sebep olabilmektedir. Yaygın bir şekilde kaşıntıya sebep olmakta olan rahatsızlıkları bir kısmı ise aşağıdaki gibidir:
- Böbrek yetmezliği: Cilt üzerinde kaşıntı ve kuruluğa sebep olmakta olan böbrek yetmezliği, mide bulantısı, kusma, baş ağrısı, hipertansiyon ve iştah kaybı gibi belirtileri göstermektedir. Böbrek fonksiyonlarının kaybedilmesi olarak da tanımlanmakta olan hastalığın birçok sebebi bulunmaktadır.
- Sarılık: Göz ve cilt üzerinde sararmayla birlikte karakterize olmaktadır. Belirtiler arasında halsizlik, ateş ve kaşıntı gibi şikayetlerin belirmesi yer almaktadır. Tedavisi ise altta yatan hastalığa bağlı olarak farklılık gösterebilmektedir.
- Siroz: Kronik karaciğer rahatsızlığı olarak da bilinmekte olan siroz, karaciğerlerin yapısal fonksiyonlarının bozulmasıyla birlikte oluşan, karaciğerin sertleşmesine ve küçülmesine sebep olmakta olan hastalıklardan biridir. Halsizlik, kilo kaybı, sarılık ve kaşıntı ile birlikte karakterizedir. Tedavisi ise hastalığın evresine göre değişimler göstermektedir.
Vücuttaki Kaşıntı Nasıl Tedavi Edilir
Kişinin yaşam kalitesinin oldukça düşmesine sebep olan rahatsızlıklardan biri olan vücutta kaşıntı, neden olan ve kaşıntıya sebep olmakta olan hastalığın tedavi edilmesiyle ortadan kalkmaktadır. Bu nedenle de kaşıntı şikayeti olan kişilerin, uzman bir hekime başvurulması son derece önem taşımaktadır. Hekim tarafından hastanın anamnezini alınması sonrasında fizik muayenesi yapılmaktadır. Gerekli görülmesi durumunda ekstra olan tektiklerle kaşıntıya sebep olmakta olan hastalığın tanısı konulmakta ve tedavi düzenlenilmektedir. Sık sık sorulan sorulardan biri de “vücutta kaşıntı nasıl geçer?” sorusuna yanıt olarak vücudunuzun belirli bir bölümü veya tamamı kaşınması durumunda sağlık kontrollerinin yaptırılması ihmal edilmemesi olarak belirtilebilmektedir.
Kaşıntının Komplikasyonları Var Mı
Cilt kaşıntılarının uzun süreli (altı haftadan fazla) devam edilmesi durumunda yaşam kalitesinin olumsuz olarak etkilenmesi söz konusudur. Bunun en önemli sebepleri ise bu kaşıntıların uyku esnasındayken uykunun bölünmesi ve uyku kalitesinde düşüş görülmesi endişe ve strese sebep olabilmektedir. Bunun haricinde aynı noktada devamlı olarak kaşınma olması durumunda cilt üzerinde tahriş olmasıyla yaralanmalara sebep olabilmektedir. Yaraların kaşınmasıyla birlikte enfeksiyon gözlenebilmekte ve skar (iz) kalması söz konusu olabilmektedir.
Kaşıntının Teşhisi Nasıl Yapılır
Bazı durumlarda kaşıntının sebebini bulmak zaman alabilmektedir. Hekiminiz kaşıntınızın sebebini bulmak için fizik muayene ve tıbbi geçmiş dışında gereki görülmesi durumunda aşağıda belirtilen testler istenilmektedir.
- Kan testi: Tam kan sayımı, demir eksikliği gibi kaşıntıya sebep olmakta olan bir durumu meydana getirebilmektedir.
- Karaciğer ve böbrek fonksiyon ve tiroid testleri: Hipertiroidizm gibi tiroid bozuklukları gibi karaciğer ya da böbrek problemleri de kaşıntıya sebep olabilmektedir.
- Göğüs röntgeni: Göğüs röntgeni kaşıntılı cilt ile birlikte ilerleyebilen genişlemekte olan lenf düğümleri de olup olmadığı gösterilmektedir.
Alerjik Kaşıntıya Ne İyi Gelir
Kan testleriyle birlikte gerekli görülmekte olan diğer testlerin uygulanılmasından sonra kaşıntının sebebinin alerjik olduğu belirlenmesiyle birlikte alerji semptomlarının azaltmaya yaramakta olan antihistaminik olarak adlandırılan bir ilaç reçetelenir. Bazı alerji ilaçlarının kullanılması sonucunda uyku yapmasından dolayı bu ilaçların gece uyumadan öncesinde alınması önerilir. Alerjik durumlarda kaşıntı sadece bir noktadaysa ve o noktada yara oluşmaya başlaması durumunda hekimin gerekli görmesi durumunda (topikal) sürülebilmekte olan ilaçlar da (krem, merhem, losyon) reçeteleyebilmektedir.
