Sinüs kelimesi latince olarak “sığ boşluk” olarak adlandırılmaktadır. Toplamda 4 çift olan sinüsler, aralarında bulunan kemiklere göre isimlendirilmektedir. Burnun her iki tarafında da elmacık kemiklerine yakın olan sinüslerin adı ise “maxiller” olarak adlandırılır. Başın ön kısmında oluşan frontal kemiği içinde frontal sinüsler de bulunmaktadır. Göze yakın olan burnun her iki tarafında oluşan sinüsler de “etmoid” olarak adlandırılmaktadır. Gözün arka tarafında ve kafatası içerisinde bulunan sinüsle ise “sfenoid” olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Sinüzit Nasıl Geçer? Konulu yazımıza göz atarak faydalı bilgiler edinebilirsiniz.
İçerik Başlıkları
Sinüzit Nedir
Sinüsler yüz kemikleri ve kafatasının içerisinde yerleşmiş olan boşluklardır. İçleri ise solunum yolu hücreleriyle birlikte doludur. Bu yapıların işlevleri arasında bulunan solunan havayı ısıtma, nemlendirme, yabancı partikülleri tutma, mukus salgılama ve bakterileri tutarak çoğalmayı önleyerek yer almaktadır. Sinüsleri kapatan hücre tabakasının iltihaplanması sonucunda oluşan duruma ise sinüzit denilmektedir. Sinüzitte sinüslerin ağzı ödemlenmesiyle birlikte tıkanmaya başlamaktadır. Bunun nedeni ise bakteriler ve virüslerden kaynaklı olabilmektedir. Sinüzit temel olarak 4 alt grupta incelenen bir sağlık problemidir.
- Akut Rinosinüzit: Ani başlangıçla birlikte en fazla 4 hafta içerisinde normalleşen sinüzit rahatsızlığı olarak tanımlanmaktadır.
- Subakut Rinosinüzit: Akut rinosinüzitin en fazla 12 hafta boyunca devam etmesi halidir. Fakat bu sürenin sonunda oluşan problem ortadan kalkmaktadır.
- Rekürren Akut Rinosinüzit: 1 yıl içerisinde en fazla 1 hafta süre ile birlikte ortaya çıkarak devam eden, dört ya da daha fazla akut sinüzit atağının oluşmasını ifade etmektedir.
- Kronik Rinosinüzit: Sinüzitle birlikte belirti ve bulguların 12 haftadan daha fazla bir süre sürmesi durumunda, sonuç olarak kronik rinosinüzit olarak adlandırılmaktadır.
Sinüzit Belirtileri Nelerdir, Nasıl Anlaşılır
- 7 ve 10 günden daha fazla süren burunda akıntı
- Öksürük
- Göz çevresinde oluşan şişlik
- Geniz akıntısı
- Baş ağrısı
- Yüzde ağrı
- Ağızda koku
- Yüksek ateş
- Kulaklarda dolgunluk hissiyatı
- Koku alma hissiyatında azalma
Sinüzit nasıl anlaşılır? Akut rinosinüziti olan kişilerde burunda tıkanıklık, geniz akıntısı, koyu sarı-yeşil burun akıntısı, alın ve yanaklarda oluşan ağrı, hassasiyet, basınç hissiyatı, koku, tat almada bozukluk, üst çene kısmında ağrı ve geceleri artış gösteren öksürük sonucunda sinüzit olduğunu anlayabiliriz.
Sinüzit Neden Olur
Sinüzitin ortaya çıkmasında pek çok neden bulunmaktadır. Genellikle de sinüzitin nedenleri kişiye ait olan faktörler ve çevresel faktörlerin bir arada olmasından dolayı ortaya çıkmaktadır. Akut sinüzitin sık sık karşılaşılan nedenlerden biri de virüslerdir. Bu durum genel olarak kendini sınırlama eğilimindedir. Soğuk algınlığı geçiren kişilerin yaklaşık %90’ında sinüzite dair belirtiler ve bulgular karşılaşılmaktadır. Alerjik bünyeye sahip olan kişiler atopik olarak da sınıflandırılmaktadır. Atopik kişilerin sık sık sinüzit atakları ortaya çıkmaktadır. Bu kişilerin sinüzit oluşmasında hava kirliliği, hayvan tüyleri, sigara dumanı ve tuz gibi çevresel faktörlerden kaynaklı ortaya çıkmaktadır. Alerjik durumlar aynı zamanda kronik sinüzit oluşmasına neden olmaktadır.
Geniz eti, burun eğriliği, kistik fibrozis, bağışıklığı yetersiz olması, kuvvetli şekilde sümkürme bir diğer kronik sinüzitlerin nedenleri arasında yer almaktadır. Bununla birlikte sürekli olarak su altında kalan yüzücülerde de sinüzit oluşabilmektedir. Burun içerisinde yer alan polip ve tümörler, yabancı cisim, burunda anatomik anormallikler ve diş enfeksiyonlarından kaynaklı da sinüzit oluşumuna neden olabilmektedir. Sinüs iltihaplanması olarak da adlandırılan sinüzit pek çok kişide karşılaşılan durumlar arasında yer almaktadır. Bazı rahatsızlıklar ve çeşitli durumlardan kaynaklı sinüzit oluşmasına karşıda bir yatkınlık olabilmektedir.
Burun ortasında bulunan duvar yapısı “septum” olarak adlandırılır. Septumun sağ veya sol kısma doğru yatık olmasıyla birlikte “septum deviasyon” olarak adlandırılır. Septum deviasyon olan kişilerin burnun bir kısmından hava geçişinin engellemesinden dolayı kapalı bir ortam oluşmakta ve buradaki mikroorganizmanların üremesi kolay bir hale gelmektedir.
Sinüzit Oluşmasını Önlemek İçin Ne Yapılır
Çeşitli uygulamayla birlikte yaşam tarzının değişmesinden kaynaklı sinüzit rahatsızlığından korunmak mümkün olabilmektedir.
- Sağlıklı ve dengeli beslenme programıyla birlikte bağışıklık sisteminin güçlenmesi,
- Hava kirliliği ve sigara dumanı gibi tetikleyici durumlardan uzaklaşmak,
- Ellerin düzenli olarak yıkanması ve el hijyenine önem vermek,
- Yaşanılan ortamın kuru olmasını engelleyebilmek için çeşitli nemlendiriciler kullanmak,
- Alerjik rahatsızlıklara sahip olunması durumunda bu rahatsızlıklara yöneli tedavi uygulanması,
- Kronik sinüs enfeksiyonu gelişmesine yatkın olunması durumunda düzenli bir şekilde burun açıcı uygulanması.
Sinüzit Nasıl Tedavi Edilir
Burun boşluğunda açılan havanın dolu cepler olarak tanımlanmasıyla birlikte sinüslerin iltihaplanması durumu olan sinüzitlerin tedavisi hastanın yaşı, sinüzitin altında yatan sebepler, hastalığın hangi tip bakteri ya da virüslerin oluşmasında çeşitli faktörlerin hekimler taradından göz önünde bulundurularak farklı şekillerde uygulama yapılır.
Hekimin burun tıkanıklığını giderebilmek açısından burun spreyi ve yıkamalarla birlikte baş ve yüz kısmında oluşan ağrının giderilmesi için ağrı kesici tedavileride tercih edilebilir. Bunların yanı sıra, bakteriyellerden kaynaklı oluştuğu düşünülen sinüzitler tedavide antibiyotik kullanılmaktadır. Viral kaynaklı oluşan sinüzitlerde ise bu yöntemlere ihtiyaç duyulmamaktadır. Hekim tarafından uygulanan kontrollerin sonucunda, kronik ya da tekrarlanmakta olan sinüzitler bir alerji uzmanı ya da immüoloğa yönlendirilebilir. Kronik bir hale gelen vakalarda ise cerrahi operasyonlar da tedavi seçeneği olarak uygulanabilir.
