Mükemmeliyetçilik kişilikte, kişi hem en yüksek standartlara ulaşmak istemekte hem de asla hata yapmaması gerektiğini düşünmektedir. Bu ilk bakışta olumlu bir özellik olarak gözükse de aslında ulaşılması mümkün olmayan bir konuma umutsuzca erişebilme çabası olarak adlandırılmaktadır.
Mükemmeliyetçi kişiler genel olarak davranışlarıyla kendilerine zarar verdiklerinin farkında olmazlar. Mükemmel olma istek azimlerinin kendilerine başarı, onay, sevgi ve takdir kazandıracağını sanırlar ama genel olarak bu durumun tam tersi olmaktadır. Mükemmeliyetçi kişiliğe sahip kişiler, başarılı olsalar da, kullandıkları yöntemler onları oldukça istedikleri “sevgi” ve “kabul görme” durumlarından mahrum bırakmaktadır.
Mükemmeliyetçi kişiliğe sahip olan öğrenciler sınav ve başarı kaygısı yaşamaya oldukça eğilimlidirler. Yaşanan kaygılar akademik başarıların da olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Mükemmeliyetçi kişilerin aynı zamanda yüksek beklentiler içerisinde olmasından dolayı kişilerarası ilişki kurmakta da oldukça zorluk yaşamaktadırlar. Fakat kişinin kendisine zarar vermekte olan özellikleri farkında olması ve onlarla etkili bir şekilde baş etmeyi öğrenmesi de mümkündür.
İçerik Başlıkları
Mükemmeliyetçilik Nedir
Mükemmeliyetçi kişilik, genel olarak bir şeyi en iyi yapma çabasıyla karıştırılmaktadır. Fakat sağlıklı bir şekilde elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışmakla mükemmeliyetçilik kişilik arasında farklar bulunmaktadır.
En iyiyi başarabilmek için çaba sarf eden kişiler başarılı olmak veya hedeflerine ulaşmak için göstermiş oldukları bu çabadan zevk almaktadırlar. Mükemmeliyetçi kişiler ise hiçbir zaman hata yapılmaması gerektiğine inanmış olmalarından dolayı kendilerinden ve yaptıklarından sürekli olarak kuşku duymakta ve kaygı içerisinde yaşamaktadırlar.
Mükemmeliyetçi Kişiliğin Belirtileri Nelerdir
- Sürekli olarak denetleme ve onay almak
- Tekrarlama ve düzeltme
- Aşırı planlama, düzenleme ve sıralama
- Hemen karar verememe
- Erteleme
- Kaçınma
Mükemmeliyetçilik Neden Olur
Mükemmeliyetçi kişiliğin altında yatan bazı nedenler bulunmaktadır. Bu nedenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Sosyal Beklenti : Küçük yaşta başkaları tarafından sevilme/taktir görme/onaylama ve kabul edilme gereksinimlerinin başarı karşılığında doyum görmesi. Bu durumda çocuk kendi kendisine başkalarının kendisine vermiş olduğu değer kadar değer vermeyi öğrenmekte ve özgüveni de dış etmenlere bağlı olarak biçimlenmektedir. Kendisini eleştirilerden korumak amaçlı olarak “mükemmel olmak” etkili olacağına karar vermektedir. Bu kişiler başkalarının düşüncelerine ve eleştirilerine karşı kırılgan bir birey olarak yetişmektedir.
- Sosyal Öğrenme : Anne ve babası mükemmeliyetçi olan çocuklar onları taklit etmektedir. Çocuklar mükemmel görünmekte olan anne ve babasını yüceltmektedir aynı zamanda da onlar gibi olma isteğindedirler.
- Sosyal Tepki : Karmaşa içerisinde (örneğin, sürekli olarak kavga eden anne ve baba, belirsiz veya tutarsız kuralların olduğu bir ev ortamı) büyümüş ve çeşitli olarak tacizlere (örneğin, fiziksel şiddet, utanca boğulmak) uğramış olan çocuklar kendi denetleyemedikleri ve öngöremedikleri olan durumlardan dolayı bir ortamda denetim duygusunu geliştirebilmek amacıyla mükemmeliyetçi kişiliğe eğilim göstermektedirler.
