Kişilerin ortalama olarak %15-%30’u düzenli olarak miden şişkinliğinden dolayı şikayetler yaşamaktadır. Pek çok sorundan kaynaklı meydana gelen mide şişkinliğinin ana kaynağının araştırılması oldukça önem taşımaktadır. Mide şişkinliği bazen ciddi hastalıkların belirtisi olarak da meydana gelebilmektedir. Genel olarak beslenme alışkanlıklarından kaynaklanan ve sindirim sisteminin tolere edemediği besinler sonucunda mide şişkinliği gibi problemlere neden olabilmektedir. Eğer bir hastalığın belirtisi değilse, uygulanan bazı uygulamalarla birlikte mide şişkinliği gibi problemler ortadan kalkmaktadır. Ayrıca mide ekşimesine ne iyi gelir? konulu yazımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.
İçerik Başlıkları
Mide Şişkinliği Nedir
Mide şişkinliği genel olarak yemek yedikten sonra, aşırı gaz üretimi ya da sindirim sistemi kasların hareketindeki bozukluklar sonucunda meydana gelen bir durumdur. Erkeklere oranla kadınlarda daha fazla meydana gelen mide şişkinliği problemi yaşam kalitesinin ciddi anlamda düşmesi durumu önemli bir problemdir. Sindirim sisteminde oluşan şişkinlik problemi neden olan az miktarda oluşan gaz normaldir. Fakat gaz miktarının artış göstermesiyle birlikte sürenin uzaması mide şişkinliğine ciddi bir problem haline getirmektedir. Hastalarda bazen hayat kalitesinin oldukça etkilenmesine neden olan geğirme, makattan ya da ağızdan gaz çıkarma gibi ihtiyaçlar da duyulabilmektedir.
Mide Şişkinliği Neden Olur
Mide şişkinliğinin en önemli nedenlerinden biride sindirim sisteminde aşırı katı, sıvı ya da gaz meydana gelmesidir. Aynı zamanda bazı kişilerde ise şişkinliğe sadece hastanın artış gösteren hassasiyetin de sebep olacağı düşünülmektedir. Şişkinlik karında ağrı, rahatsızlığa ve midede dolgunluk hissiyatına neden olmaktadır.
Aynı zamanda şişkinlik, karın kısmında olmasından daha büyük (hamile gibi) görünmesine, spazm ve ağrı gibi sorunlara neden olabilmektedir. Sindirim sisteminde mide şişkinliğine sebep olan iki gaz kaynağı bulunmaktadır. Bunlardan biri bağırsakta oluşan bakteriler tarafından üretilen gazdır, diğeri ise yenilen ya da içilen yutulan havadır. Vücutta biriken aşırı sıvı yani ödem şişkinlik gibi problemlere de neden olabilmektedir. Ancak şişkinlik vücudun su-ödem toplamasıyla birlikte aynı olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir. Bunun nedeni ise şişkinliğin kaynağı vücutta biriken gaz olmasıdır.
- Yiyeceklerle birlikte yutulan hava oranı şişkinlik gibi sorunlara neden olur. Aşırı hızlı yemek aşırı hava yutulmasına neden olmaktadır. Bu hava mide ve bağırsaklarda oluşan gaz, şişkinlik kaynaklıdır.
- Bazı yüksek lif içeriği yüksek olan sindirim sisteminde büyük oranda gaz üretilmesine sebep olmasından dolayı mide şişkinliğine sebep olmaktadır. Başta fasulye ve mercimek gibi baklagiller ve bazı tam tahıllı olan besinler gaz problemi nedenleri arasındadır. Ayrıca karbonhidrat açısından zengin besinlerin aşırı miktarda tüketilmesi mide ve bağırsaklarda şişkinlik sorunlarına neden olmaktadır. Lif açısından düşük besinler ise bağırsakların daha az çalışmasını sağlar.
- Gıda alerjileri ve intoleransları bir şişkinlik sebebidir. Sindirim sisteminin tahammülsüz olacak yiyeceklerin tüketiminde aşırı gaz üretmesinden kaynaklı şişkinlik ve diğer semptomlar meydana gelmektedir.
- Hareketsiz yaşam tarzı da midede ve bağırsaklarda şişkinlik problemi yaratabilir.
- Şişkinliğin diğer önemli nedenleri arasında da stres yer almaktadır. Stresten dolayı sindirim sistemindeki organların düzenli bir şekilde çalışmamasından kaynaklı şişkinliğe sebep olabilmektedir.
- Bazen de kişilerde midede mikrop bir diğer adıyla “helikobakter pylorinin” olmasından dolayı hastalarda aşırı miktarda gaz, değirme ve midede şişkinlik problemlerine neden olabilmektedir.
Mide Şişkinliğine Neden Olan Besinler Nelerdir
- Fazladan havanın yutulmasına sebep olan gazlı ve fermente içecekler.
- Başta fasulye, nohut ve mercimek gibi baklagillerle birlikte bazı tam tahıllı gıdaların da neden olmasından dolayı mide şişkinliğine sebep olmaktadır.
- Yağlı yiyecekler sindirim ve midenin boşalmasının yavaşlamasına neden olabilmektedir. Bu durumun tokluk açısından faydaları olabilmektedir. (muhtemelen kilo kaybına da yardımcı olabilmekte), fakat şişkinlik problemine eğilimi olan kişiler açısından problem olabilmektedir.
- İçeriğinden dolayı sarımsak ve soğan gibi sebzelerin gaz problemine neden olduğundan dolayı midede şişkinlik gibi durumlara neden olabilir.
- Brokoli ve lahana gibi sindirimi daha zor olan yeşil sebzeler de şişkinlik problemine neden olabilir.
- Süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt, süt vb.) içerisindeki laktoz şişkinlik hissiyatına ve gaza sebep olabilmektedir.
- Yüksek miktarda lif içeriğine sahip olan tam tahıllı besinler de mide şişkinliğine neden olabilmektedir. Aynı zamanda bazı meyveler (kayısı, elma, portakal vb.) gaz problemine neden olmasından dolayı şişkinlik yapabilmektedir.
- İçerisindeki yüksek oranda früktoz bulunan kurutulmuş meyveler de gaz problemlerine neden olmasından dolayı şişkinlik oluşturmaktadır.
Mide Şişkinliği Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir
- İrritabl bağırsak sendromunun (IBS) önemli belirtilerinden biride mide şişkinliği problemleri olabilmektedir. IBS hastalarının genel olarak şişkinlik problemi yaşamaktadır. Bunun yaklaşık olarak %60 oranı şişkinlik en kötü semptomları olarak yer almaktadır. Bu gruptaki hastalarda meydana gelen mide şişkinliği karın ağırısından dolayıda rahatsızlık duymaktadırlar. FODMAP olarak adlandırılan karbonhidratlar, özellikle de irritabl bağırsak sendromu olan kişilerde şişkinlik ve diğer sindirim semptomlarına sebep olabilmektedir. Bu nedenle de yüksek oranda FODMAP içeriğine sahip (buğday, soğan, sarımsak, brokoli, lahana, karnabahar, enginar, fasulye, elma, armut, karpuz) gibi besinlerin tüketiminden uzak durulmalıdır. Bu yiyeceklerin genel olarak aşırı hassasiyet olması durumunda düzenli olarak diyet uygulamanız gerekmektedir.
- Çölyak hastalığının önemli belirtilerinden biri olan karın bölgesindeki şişkinlik durumudur. Bazı gıdalarda içeren glutene karşı vücudun göstermiş olduğu hassasiyet sonucunda çölyak hastalığı meydana gelmektedir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda içeren bir protein çeşididir. Fakan çölyak dışında gluten duyarlılığına sahip hastaları da ayırmak gerekmektedir.
- Ülserinde bir belirtisi olan mide şişkinliği, ağrı ile birlikte görülmektedir. Mide ya da onikiparmak bağırsağı, mide asidi ve pepsin gibi sıvıların tarafından tahrip edilmesinden dolayı ülser oluşmaktadır. Bu dönemde meydana gelen gaz, mide şişkinliği gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır.
- Dispepsi, bir ay ve üzerinde devamlılık getiren ağrıyla birlikte karnın üst kısmında oluşan şişlik olarak kendini belli etmektedir. Halk arasında hazımsızlık olarak adlandırılan ve çok fazla önemsenmeyen bir problem sebebiyle geğirme yoluyla birlikte gaz çıkarma isteği de meydana gelmektedir.
Mide Şişkinliğinin Belirtileri Nelerdir
- Ağız yoluyla gaz çıkarma ve geğirme,
- Karın kısmında gözle görülen dışa doğru büyüme,
- Karın bölgesinde oluşan kramplar ve ağrılar,
- Karın bölgesinde meydana gelen spazm, dolgunluk ve basınç hissiyatı.
Mide Şişkinliğinin Teşhisi Nasıl Olur
Uzman doktor tarafından uygulanan muayene ve genellikle hastanın şikayetlerine göre teşhis edilebilmektedir. Midede şişkinliğin hangi problemden kaynaklı ortaya çıktığının belirtlenmesi açısından röntgen ya da ultrasonla birlikte görüntülenmesi gerekmektedir. Sonuç elde edilmediği durumda ise endoskopi ve kolonoskopi yapılmasıyla birlikte kesin olarak bir teşhis konulmaktadır.
