Demir Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir

demir eksikliğinin belirtileri nelerdir
demir eksikliğinin belirtileri nelerdir

Dünya’da en fazla karşılaşılan kansızlık çeşitlerinden biri de demir eksikliğidir. Demir eksikliği kadınların %35’inde, erkeklerin ise %20’sinde meydana gelen önemli sağlık sorunlarından biri olarak yerini almaktadır. Hamilelik dönemindeki kadınlarda ise bu oran yaklaşık %50’ye kadar çıkmaktadır. Peki, demir eksikliğinin belirtileri nelerdir? Ayrıca demir eksikliğinde nasıl beslenilmeli yazımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.

Demir Eksikliği Nedir

Demir eksikliği, vücutta ihtiyaç duyulmakta olan demirin çeşitli sebeplerle karşılanamaması durumuna denir. Demirin vücutta oldukça önemli görevleri bulunmaktadır. Alyuvar adı olarak verilen kan hücrelerine kırmızı rengini vermekte olan hemoglobin demir içermekte ve alyuvarlar oksijeni akciğerden almasıyla diğer dokulara ulaştırılmasında önemli görevlere sahiptir.

Kandaki demir miktarı düşük olmasıyla birlikte alyuvar üretimi de azalmakta ve sonuç olarak hücre, doku ve organlara taşınmakta olan oksijen miktarında azalma ortaya çıkmaktadır. Demir eksikliği sonucunda demir eksikliği anemisi olarak adlandırılan kansızlık meydana gelmektedir. Demir, hücreler ve enzimlerdeki enerji santrallerinin bir parçası olmasıyla birlikte görevini gerçekleştirir ve vücut açısından büyük bir önem taşımaktadır.

demir eksikliği neden olur
demir eksikliği neden olur

Demir Eksikliği Neden Olur

Demir, vücut tarafından üretilmemekte ve bu nedenle de diyet döneminde yeterli ve düzenli miktarda alınması gereken minerallerden biridir. Demir eksikliği genel olarak vücutta artış gösteren demir ihtiyacı, eksik demir alımı veya vücuttan demir kaybından dolayı meydana gelir. Demir eksikliğinin en önemli sebeplerinden biri de demir içeriğine sahip besinlerin yeterli miktarda tüketilememesidir. Gebelik, adet dönemi gibi sebeplerde ise vücudun demir ihtiyacında artış görülmektedir.

Vücutta demir ihtiyacının artış göstermesinden dolayı meydana gelen demir eksikliği nedenleri;

  • Gebelik
  • Emzirme dönemi
  • Sık aralıklarla doğum yapılması
  • Gelişim çağında olmak
  • Ergenlik dönemi

Yetersiz miktarda demir alınması durumunda demir eksikliğinin nedenleri

  • Yetersiz ve dengesiz beslenme tarzına sahip olma
  • Demir bakımından zengin olan et, karaciğer ve diğer çeşitli sakatatların tüketilmediği vejeteryan beslenme tarzıdır. (Bitkisel gıdalarda yeterli oranda demir bulunmaması durumunda, bulunan form vücutta zayıf olarak değerlendirilme yapılabilir. Hayvansal kas yapısındaki miyoglobin ise oldukça kolay bir şekilde emilebilir demir içermektedir.).

Vücutta Demir Kaybı Sonucunda Oluşan Eksiklik Sebepleri

  • Adet kanamalarının şiddetlenmesi
  • Mide ülseri, hemoroid, kaza gibi sebeplerle aşırı kan kayıplarının meydana gelmesi
  • Aşırı egzersiz sonucunda idrar ve terle demir gibi mineraller ve diğer eser elementlerin kaybında artış yaşanması

Yukarıda belirtilen nedenlere ekstra olarak aşağıdaki faktörler de demir eksikliğine sebep olabilmektedir:

  • Mide asit salgısında yetersizlik
  • Mide veya onikiparmak bağırsağında ülserler olması
  • Mide veya ince bağırsağın bir kısmının operasyon ile alınması
  • Vücuda alınmakta olan demirin, çölyak gibi hastalıklar sebebiyle bağırsaklar tarafından yeterli miktarda emilim sağlanmaması
  • Çay, kahve, kola gibi kafeinli içeceklerin yemeklerle birlikte tüketilmesi durumunda demir emilimini önemli miktarda engellemesi
  • Kalıtsal demir eksikliği
  • Emilimin bozulmasına sebep olan ilaçların kullanılması

Demir Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir

Demir eksikliğini erken aşamalarda fark etmek oldukça zordur. Vücut bir süre demir eksikliğini kompanse etmesiyle birlikte kansızlık belirtilerinin meydana gelmesini geciktirebilmektedir. Fakat bu aşamada da bazı erken belirtilerin görülmesi de söz konusu olabilmektedir. Bu erken belirtiler ise aşağıdaki gibidir;

  • Saç ve tırnakların kırılgan bir yapıya sahip olması
  • Ciltte kuruluk
  • Ağız köşelerinde çatlaklar
  • Dilde yanma hissiyatı
  • Ağız mukozasında hassasiyet yaşanması

Demir eksikliğinin ilerlemesiyle kansızlık meydana gelmesinden sonra farklı belirti ve bulgular da ilave edilir. Demir eksikliğinin en sık rastlanılan belirtiler ise aşağıdaki gibidir;

  • Halsizlik
  • Sürekli olarak yorgunluk hissiyatı
  • Konsantrasyon eksikliği
  • İlgisizlik
  • Fiziksel aktiviteler esnasında nefes nefese kalmak
  • Baş dönmesi
  • Depresyon
  • Uyku problemleri
  • Sürekli üşüme hissiyatı
  • Uyku problemleri
  • Saç dökülmesi
  • Cilt renginin soluk olması
  • Kulak çınlaması
  • Baş ağrısı
  • El ve ayaklarda uyuşukluk hissiyatı olarak sıralanmaktadır.