D Vitamini Nelerde Var ve Faydaları

Sadece yetişkin sağlığında değil, çocuk sağlığında da temel vitaminler arasında yer alan D vitamini yeterli seviyede alınmazsa çeşitli sağlık problemlerine neden olabilir.

Vücudumuzun bu sağlık problemlerine maruz kalmaması için D vitamininin yeterli seviyede alınmasına çok dikkat etmek gerekiyor.

Bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek vücudumuzu birçok hastalıktan koruyan D vitamini açısından en zengin kaynak ise güneştir.

İçerik Başlıkları

D Vitamini Nedir?

Kemiklerimizin sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve kemik sağlığının korunması açısından en önemli vitamin türü D vitaminidir. Kemiklerimizdeki birincil bileşen kalsiyumdur. Vücudumuzun kalsiyumu emerek kemik sağlığını koruması içinde D vitaminine gereksinimi vardır. Cildimizde bulunan bir kimyasalın güneş ışınları tarafından aktif bir vitamin formuna dönüştürülmesi sonucunda vücudumuz D vitaminini üretebilmektedir.

Vücudumuz tarafından üretilen D vitamininin miktarı ise günün hangi saatinde güneşe çıkıldığına, içinde bulunulan mevsime ve cildin pigmentasyonu gibi bir takım faktörlere göre değişkenlik gösterebilmektedir. Ayrıca insanın yaşadığı bölge ve yaşam tarzıda D vitamininde azalmaya ya da D vitamininin tamamen yok olmasına neden olabilir. Güneş kremiyle önlem alınsa dahi cildin ürettiği D vitamini miktarında düşüş olabilir.

‘D vitamini nedir?’ sorusuna yanıt olarak özellikle kemik sağlığının korunması için cilt tarafından üretilen temel vitamin türlerinden biri denilebilir.

D Vitamini Faydaları

Bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek virüs ve bakterilere karşı mücadele veren D vitamini, böbrek rahatsızlkları, inflamatuvar bağırsak rahatsızlığı, lupus, tiroid rahatsızlkları, romatoid artrid, multipl skleroz, Crohn rahatsızlığı, fibromiyalji, metabolik sendrom gibi insan yaşamına olumsuz etki eden ve zamanla daha ciddi rahatsızlıkları da tetikleyebilen kronik rahatsızlıklar ile tüberküloz (verem), grip, soğuk algınlığı, nezle vb. bulaşıcı hastalıklara yakalanma riskini düşüren D vitamini faydaları şöyle sıralanabilir;

Fazladan alınan D vitamini ve kalsiyum iştahı baskıladığından dolayı zayıflamada önemli bir yardımcıdır.
İnsan psikolojisine olumlu etki eden bir vitamin türü olduğundan anksiyete bozukluğu, kronik yorgunluk ve depresyon gibi rahatsızlıklara yakalanma riskini düşürür.
Çocuk ve yetişkinlerdeki D vitamini düzeyleri düşük olduğu zaman alerjik rahatsızlıklara, soğuk algınlığına, üst solunum yolu enfeksiyonlarına ve astıma yakalanma riski ciddi oranda artar.
D vitamini insülin seviyelerini düzenleyen özelliği ile diyabet yönetimine ciddi katkı sağlar. Kan şekeri ve vücudun insülin direncinin azalmasıyla D vitamini düzeyleri arasında direkt ilişki olduğu yapılan bilimsel araştırmalar neticesinde tespit edilmiştir.
Kemik gelişiminde ve sağlığında çok ciddi etkisi olan ve kemiklerin yapıtaşını oluşturan D vitamini, bağırsakların kalsiyumu emmesine yardımcı olarak ve böbrek kanalıyla vücudun dışarı atmak istediği kalsiyumu geri alarak vücuttaki kalsiyum seviyelerini düzenler. Kemik ve kas rahatsızlklarının engellenmesinde ve tedavisinde etkili bir vitamindir.
D vitamininin hücreler arasındaki iletişimin düzenlenmesinde de etkisi büyüktür. Kalsitriolün ile kanser hücrelerini öldürerek bu hücrelerin üreyip vücuda yayılmasını engellemektedir. Prostat, pankreas, kolon ve meme kanserlerinin engellenmesinde ve tedavisinde önemli bir rol üstlenmektedir.
Hamilelik sürecindeki D vitamini eksikliği preeklampsi gelişme riskini artırdığı gibi sezaryen ile doğum ihtimalini de artırmaktadır. Bu nedenle hamile bayanlara folik asit ile birlikte D vitamini alınması tavsiye edilmektedir.
Beynin gelişmesine ciddi katkı sağlayan D vitamini, beyin fonksiyonlarını da düzenlemektedir. Sinir sisteminin sağlıklı olmasındaki etkisi o kadar büyüktür ki ömür boyu vücutta yeterli miktarda D vitamini bulunması nörolojik hastalıklara yakalanma riskini düşürür. Alzheimer, demans ve Parkinson rahatsızlıklarının yanı sıra yaşa bağlı olarak görülen bilişsel gerilemenin engellemesinde etkilidir.
Kan basıncının çok rahat kontrol edilmesini sağlayan D vitamini, arter duvarının hasar görmesini de engellemektedir. Vücuttaki D vitamini yeterli düzeyde değilse felç, kalp yetmezliği, hiperlipidemi, hipertansiyon ve miyokard enfarktüsü gibi rahatsızlıklara yakalanma riski artar.
Deri fonksiyonuna olumlu etki eden D vitamini, sedef ve egzama gibi deri rahatsızlıklarının engellemesinde ve tedavisinde etkilidir.
Vücutta D vitamini seviyeleri yeterliyse vücuttaki iltihabi durumun en belirgin belirtisi olan C-reaktif protein düzeyleri azalır.

D Vitamini Depolanır mı?

İnsanlar tarafından ‘D vitamini depolanır mı?’ sorusunun yanıtı özellikle güneşli günlere hasret kaldığımız kış mevsiminde çok araştırılmaktadır. Neredeyse her hastalığa şifa olan D vitamini, vücutta depolanabilen bir vitamin türü olduğu için vücuttaki D vitamini seviyelerinin yeterli olmasına çok dikkat etmek gerekiyor. Yani D vitamini vücutta ne eksik ne de fazla olmalıdır. Çünkü vücutta D vitamini fazla olduğu zaman böbrek taşı, böbrek yetmezliği ve kalp ritim sorunları gibi pek çok ciddi rahatsızlığı tetikleyebilmektedir.

D Vitamini Eksikliği

D Vitamini Eksikliği ve Belirtileri

D vitamini güneşten alınabilen bir vitamin türü olduğu için D vitamini eksikliği çok sık rastlanan bir durum değildir. Vücudun yüzde 8’lik kısmının açıkta bırakılarak gün içerisinde özellikle saat 10.00 ile 15.00 arasında yarım saat güneşlenmek doğal yollardan D vitamini almak için yeterlidir. Ayrıca vücudun güneşten enerji almasını sağlayan UV B ışınlarının elbiselerden ve camdan girmediğinin bilinmesinde yüksek fayda var. D vitamini eksikliği ve belirtileri ise şöyle sıralanabilir;

Vücutta D vitamini yeterli düzeyde değilse gün içerisinde yorgunluk hissedilir.
Vücudun daha fazla bacak, pelvis, kalça ve sırt kısımlarında ağrı hissedilir. Yine kemik ve kas ağrıları yaşamı olumsuz etkiler.
Bağışıklık sistemi zayıf düştüğünden hastalıklara yakalanma riski artar.
Yaraların iyileşme süreci uzar.
İnsan psikolojisine olumsuz etki ettiğinden depresyon riskini yükseltir.
Vücutta kemik kaybı yaşanmasına ve kemiklerde kolay kırılmalara neden olur.
Saçlarda fark edilir derecede ciddi dökülmeler görülür.

D Vitamini Ne Zaman Alınır?

Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı açıklamada yetişkin insanlarda kanda bulunan D vitamini düzeyi dikkate alınmadan günlük 400 – 800 IU D vitamini alınması gerektiği tavsiye edilmiştir. Peki, ‘D vitamini ne zaman alınır?’ D vitamini yağda çözünen bir vitamin türü olduğu için tok karnına alınması gereken bir vitamin türüdür. D vitamininin sağlığa olan etkisinin görülmesi için yağda çözülmesi şarttır. Bu nedenle de D vitamininin yemeklerden sonra alınmasının en uygun zaman olduğu ifade edilir. Böylelikle yağda çözünen D vitamini kan dolaşımına taşınarak işlevlerini daha etkili yerine getirir.