Tuz, uzmanlar tarafından sağlığa en zararlı üç beyazdan biri olarak kabul edilmekte ve aşırı tüketiminden kaçınılması için sürekli uyarlar yapılmaktadır. Tuzun sağlığa o kadar fazla zararı vardır ki neredeyse faydasını bile göz ardı ederek tüketmekten uzak durabiliriz. Ancak vücudun iyot ve sodyum gereksiniminin karşılanması için ana besin maddelerinden birinin de tuz olduğunu unutmamak gerekir.
Tuz tüketirken unutmamız gereken ana kural ise bir insanın günlük tuz ihtiyacının 5 gram olduğudur. Bu miktar aşıldığı zaman tuzun bileşiğindeki sodyumu vücut dışarı atamadığından tuzun sağlığa olan ciddi zararlarıyla karşı karşıya kalırız.
İnsanların günlük tuz tüketimi üzerine gerçekleştirilen araştırmalar neticesinde günlük tuz tüketiminin ortalama 18 gram olduğu tespit edilmiştir. Bu da tuzu bu kadar bilinçsiz tüketen insanoğlunun, tuzun zararları hakkında pek bilgi sahibi olmadığını gösteriyor. İnsanoğlunun aşırı tuz tüketiminin önüne geçmesinde bir nebze faydamız olsun diye bu makalemizde aşırı tuz tüketiminin sağlığa olan ciddi zararlarını ele aldık.
İçerik Başlıkları
Tuzun Zararları
Rafine tuz, yediğimiz yemeklere fazla katılınca sağlığımızı tehdit etmeye başlıyor. Aşırı tuz tüketimi beyin kanaması, hipertansiyon, böbreğin işlevlerinde bozulma ve vücutta ödem oluşumu gibi çok ciddi rahatsızlıklara neden olabiliyor. Ayrıca tuz aşırı tüketildiği zaman vücutta susuzluk hissi artıyor. İhtiyacımızdan fazla tuz tüketiminin zararlarını inceleyelim.
Ödem ve Şişkinlik
Aşırı tuz tüketiminin vücutta ödem ve şişkinlik yarattığı günümüzde neredeyse herkes tarafından bilinmektedir. Vücutta fazla su birikimi olarak adlandırılan ödem, ayak, el ve kollarda şişlik şeklinde kendisini gösterir. Vücutta ödem oluşumunu tetikleyen en önemli faktör aşırı tuz tüketimi olsa da hareketsiz yaşam tarzı ve aşırı sıvı tüketmekte ödem oluşumunun önemli nedenleri arasındadır. Tuzun içeriğinde bulunan sodyum vücuttaki fazla suyu tutarak dışarı atılmasını önler ve vücudun belli bölgelerinde şişliklere neden olur. Vücutta oluşan ödemle baş etmek için su tüketiminin artırılması, tuz tüketiminin ise tam aksine azaltılması gerekir.
Kemikleri Zayıf Düşürür
Kemik gelişiminin sağlıklı olmasında ve kemiklerin kuvvetlenmesinde en önemli faktör kalsiyumdur. Aşırı tuz tüketimi ise vücuttaki kalsiyum oranını azalttığından kemikleri zayıf düşürür ve kemik sağlığını olumsuz etkileyerek kemiklerde ağrı hissine neden olduğu gibi kemik erimesi riskini de ciddi oranda artırır. Kemik sağlığı için sadece yaşı ilerlemiş olan insanlar değil, gençlerde tükettiği tuz miktarına çok dikkat etmelidir.
Hipertansiyon Nedeni
Kandaki basıncın yükselmesiyle birlikte kanın kalp duvarına fazla basınç uygulaması sonucunda yaşanan rahatsızlığa hipertansiyon adı verilmektedir. Aşırı tuz tüketimi ise hipertansiyon nedeni olarak biliniyor. Çünkü vücuda aşırı tuz girdiği zaman bu tuz, böbreklerdeki fazla suyu tutarak kan basıncını yükseltir. Hipertansiyonun sağlık açısından en büyük riski ise belirtilerini geç gösterdiğinden dolayı zamanında müdahale edilememesidir.
Kalp Krizinde Ciddi Risk Faktörü
Tuzun, kalpteki kan basıncını artırarak yüksek tansiyona neden olduğunu yukarıda belirtmiştik. Kalp krizinde ciddi risk faktörü denilince de akla ilk önce yüksek tansiyon gelmektedir. Kalp krizi aniden görülen çok ciddi bir rahatsızlık olduğu için günlük tuz tüketim miktarına çok dikkat edilmesinin yanı sıra belli periyotlarla doktor kontrolünden geçmeyi ihmal etmemek gerekir.
Böbreklerin İşlevini Engeller
Hayati organlarımız arasında yer alan böbrekler, vücudumuzdaki zararlı maddeleri süzdükten sonra idrar yoluyla dışarı atarak sağlığımızı korur. Ancak tuzu aşırı tükettiğimiz zaman böbreklerimiz vücudumuzdaki bu zararlı maddeleri rahat bir şekilde süzemediğinden zamanla yorgun düşer. Bu da böbrek ağrısı gibi şikayetlerin baş göstermesine neden olur. Sonuçta aşırı tuz tüketimi böbreklerin işlevini engeller ve sağlığımızı ciddi şekilde tehdit eder. Böbreklerimizin işlevini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesi için tuz tüketimine dikkat etmeli ve suyu bol tüketmeliyiz.
Beyin Kanaması Nedeni
Kandaki basınç seviyesini yükselten tuz, tansiyonun aniden yükselmesine neden olur. Aniden yükselen tansiyon ise beyinde çok ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Bu ciddi sağlık sorunları içerisinde beyin kanaması da yer almaktadır. Yani aşırı tuz tüketiminin beyin kanaması nedeni olduğu rahatlıkla söylenebilir. Hem beyin kanaması riskini azaltmak, hem de yüksek tansiyonu engellemek için tuz tüketiminin sınırlandırılması lazım.
Susuzluk Hissini Artırır
Gün içerisinde bol su içmek için elbette susuzluk hissetmek gerekir. Bu sağlığımız için çok önemli olsa da gün içerisinde aşırı su içme isteğinin olması sağlığımızın tehdit altında olduğuna yönelik bir uyarı olabilir. Aşırı tuz tüketimi gün içerisinde susuzluk hissini artırır. Dolayısıyla aşırı susuzluk hissi aşırı tuz tüketiminin bir belirtisi olabilir. Susuzluk hissi dikkate alınmadığında ise vücutta ödem oluşabilir. Gün içerisinde hissedilen susuzluk hissinin kontrol altına alınmasında tuz tüketiminin azaltılması etkili olabilir.
İnsülin Direnci
Sizlere çok garip gelebilir ama aşırı tuz tüketimi diyabet rahatsızlığını tetikleyebilir. Çünkü aşırı tuz tüketimi ile vücuttaki insülin direnci arasında o kadar fazla ilişki var ki biraz sonra bunları öğrendiğinizde bize hak vereceksiniz. Öncelikle aşırı tuz tükettiğimiz zaman hücrelerdeki insülin sinyal kanalları bozulduğundan vücudun insüline karşı direnci artar. Yine aşırı tuz tüketildiği zaman yağ deposundaki adiponektin adlı bir madde vücuda salgılanır. Bu maddenin ise karaciğerdeki yağlanmayı tetiklediği ve vücudun fazla insülin salgılamasına neden olduğu biliniyor. Aşırı tuz tüketimi ile insülin direnci arasındaki bu garip ilişkiyi iyi anlamak ve tuz tüketiminin aşırısından kesinlikle kaçınmak gerekiyor.
Tuzun Zararlarından Nasıl Korunulur?
Tükettiğimiz her besin içeriğinde bir miktarda olsa tuz barındırmaktadır. Bu nedenle tükettiğimiz besinlere tuz ilave ettiğimiz zaman bu besinlerin içeriğindeki tuz miktarını göz ardı etmemiz gerekir. Ayrıca pişirdiğimiz yemeklerin tuzuyla ilgili sağlıklı bir karar verebilmek için yemekler pişerken değil, pişirdiğimiz besinlerin içeriğindeki tuz oranını daha iyi algılamak için piştikten sonra tuz ilave edersek yemeklere kattığımız tuz miktarını azaltabiliriz. Yemeklerdeki tuz miktarını düşürmenin bir başka yolu ise tat açısından yoğun baharatların tuz yerine yemeklere katılmasıdır. ‘Tuzun zararlarından nasıl korunulur?’ sorusunun en iyi yanıtı ise tuzun bir alışkanlıktan ibaret olduğunun bilincinde olunması ve bu bilinçle tuz tüketiminin zamanla azaltılmasıdır.
