İnsan vücudunda, büyüme, gelişme, üreme ve farklı stres çeşitlerine karşı uyum sağlayabilmek açısından birçok işlev sinir sistemi ve hormonlar sayesinde gerçekleşmektedir. Sinir sistemi kablolu, hormonlar ise kablosuz haberleşme sistemi olarak düşünülebilir. Hormonlar iç salgı bezlerinin salgılamış olduğu kimyasal maddelerdendir. Bunlar mesaj taşıyan moleküller olarak düşünülebilir. İç ve dış salgı bezlerinin vücutta farklı yerlerde bulunmaktadır. Fakat fonksiyonel bir bütünlüğe sahiptir. Aynı zamanda sinir sistemiyle birlikte yakın ilişki içerisinde olmasıyla koordineli olarak çalışma sağlamaktadır. Bu bütünlülüklerden kaynaklı bu süreçlerde endokrin sistem adı altında incelenmektedir. Peki, endokrin bozukluğu nedir faydalı bilgiler ile birlikte bu yazımızda sizler için derlenmiştir.
İçerik Başlıkları
Endokrin Bozukluğu Nedir
Endokrin bozukluğu nedir? Sık sık karşılaşılan problemlerden biridir. Endokrin iç salgı bezlerinin oluştuğu bir sistemdir. Dış ortamda ortaya çıkan değişimlere alışabilmek ve vücut içerisindeki dengenin korunması acısından canlıların bu durum ile başa çıkabilmeleri için endokrin sisteminin düzenli çalışması gerekmektedir. Endokrin sistemi açısından sağlanan bu düzen iç salgı bezlerinden üretimi sağlanan, hormon olan adlandırılan kimyasalların salgılanmasıyla birlikte sağlanmaktadır. Bu sistem ile birlikte beslenme, tuz, sıvı dengesinin sağlanması, üreme, büyüme, gelişme gibi metabolizmayla birlikte bir çok işlevi düzenlemektedir. Salgı bezi hücrelerinde oluşmakta olan endokrin bezleri, vücudun anlık ihtiyacına yönelik basit maddelerle birlikte karmaşık bileşikler elde edilmektedir.
Üretimi sağlanan hormonu kan damarlarından alınan besin maddelerinden elde etmekte ve üretimi sağlanan hormon yine kan yoluyla birlikte organa ileti sağlamakta ve organın çalışmasına etki göstermektedir. Hormonlar sadece hedef hücrelerini etkilemektedir. İki yol ile birlikte kontrolü sağlanmakta; kimyasal ve nörolojik kontroldür. Kimyasal kontrolde hormonun kanda azalan seviyesi; nörolojik kontrolde ise santral ve otonom sinir sistemi çevreden gelmekte olan uyaranlara göre hormonun salgılanmasının kontrolünü sağlar. Böylece kana karışım sağlayarak hormon iletimi sağlamakta olan bezlerin iç salgı bezleri diğer bir söyleyişle birlikte endokrin bezi olarak adlandırılmaktadır. İç salgı bezleri direkt olarak kana verilmekte ve ekzokrin olarak adlandırılan dış salgı bezleri ise salgılarını kanallarla birlikte vücut boşluğuna veya deriye bırakmaktadır. İç salgı bezlerine örnek vermek gerekirse; hipofiz, tiroit, paratirod olarak verilir. Dış salgı bezlerinde ise, tükürük bezi, karaciğer ve prostat örneklendirilebilir.
Endokrinoloji ve Endokrinolog Nedir
Endokrinoloji, endokrin bezlerinin çalışmasında ve üretimi sağlanan hormonlarla birlikte ilgili olan bilim dallarındandır. Kesin anatomik sınırlarla birlikte ayrılamamasından kaynaklı tıptaki diğer bölümlerleden ayrılmaktadır. Endokrinoloji nedir sorusunu kısa bir şekilde açıklamamız durumunda iç salgı hastalıkları bilimi veya hormon hastalıkları olarak cevaplandırabiliriz. Oldukça geniş bir alana sahip olan endokrinoloji, şeker hastalığı olarak bilinmekte olan karbonhidrat metabolizma bozukluğu, tiroit, hipofiz, böbrek üstü bezleri rahatsızlıkları, metabolik kemik rahatsızlıkları, testis ve yumurtalık hormon eksikliği veya fazlalığı gibi çeşitli metabolizma rahatsızlıkları, diyabet, büyüme, gelişim, hipertansiyon da endokrinoloji alanına dahil olmaktadır. Endokrin sistemi rahatsızlıklarının tamamıyla ilgilenen bilim ile ilgilenen kişilere endokrinolog olarak adlandırılmaktadır.
Endokrin Belirtileri Nelerdir
Aşırı halsizlik, tansiyonun düşmesi, kilo kaybı, cilt renginde koyulaşma, böbrek üstü bezinin az çalışması, aşırı kilo alımı, tüylenmede artış görünmesi, tansiyonun yükselmesi, karında mor renkli kalın çatlaklar da böbrek üstü bezinin bazı bölgelerinin fazla çalışmasını belirtir.
Endokrin Bölümüne Neden Gidilir
Böbrek üstü rahatsızlığı problemi yaşayan kişiler, metabolik kemik hastası, testis ve yumurtalık hormonu eksikliği gibi çeşitli hastalıklarla birlikte endokrinoloji bölümüne başvurulması gerekmektedir. Ayrıca çeşitli metabolizma rahatsızlıklarıyla birlikte hormon hastalığı olan kişilerin de tedavi için endokrinoloji bölümüne başvurmalarını önermekteyiz.
Endokrin Bozukluğu Hastalıkları Çeşitleri Nelerdir
- Hipofiz bezi hastalıkları
- Boy kısalığı ve büyüme hormonunun eksikliği
- Hipofiz bezi yetmezliği
- Prolaktin hormon fazlalığı
- Büyüme hormon fazlalığı
- Diyabetes insipidus
- Paratiroit hormon fazlalığı
- Paratiroit hormon azlığı
- Böbrek üstü bezi rahatsızlıkları
- Kortizol hormon fazlalığı
- Kortizol hormonun az olması
- Aldosteron hormonun fazla olması
- Adrenalin hormonun fazla salgılanması
- Testis, hormonları ve rahatsızlıkları
- Testosteron eksikliği
- Erkekte meme büyümesi
- Ereksiyon sorunu ve empotans
- Testis ve penis küçüklüğü, sakal çıkmaması
- Yumurtalık problemleri ve bozuklukları
- Kadınlarda cinsel hormon yetersizliği
- Tüylenme
- Menopoz
- Guatr
- Tiroit bezi ve görevleri
- Tiroit bezinin az çalışması
- Tiroit bezinin fazla çalışması
- Tiroit kanserleri
- Tiroidit – tiroit bezinin iltihaplanması
