Çağımızın hastalığı olarak görülen stres birçoğumuzun uyku düzenini de bozmaktadır. Geceleri uykuya zor dalan, uykusundan sık sık uyanan ve kalitesiz uyku uyuyan insanlar günlük yaşam içerisinde birçok problemle karşı karşıya kalabilmektedir.
Uykusuzluğun bedelinin ne kadar ağır olduğunu ‘Düzenli uykunun faydası, önemi nedir?’ başlıklı yazımızı okuduktan sonra daha iyi göreceksiniz.
İnsanın vücudunu ve zihnini dinlendiren uyku, insanın sağlıklı bir yaşam sürmesi için olmazsa olmazdır. Günlük 7-8 saat düzenli ve kaliteli uykunun günlük yaşamda konsantreyi artırdığı ve stresi azalttığı uzmanlar tarafından söylenmektedir.
Bu yazımız ile ilişkili diğer yazılarımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.
İçerik Başlıkları
Uyku Nedir?
Doğada yaşam süren bütün canlıların yorulan bedenlerini dinlendirmek için yaptığı eyleme uyku denilmektedir. ‘Uyku nedir?’ sorusuna verilecek diğer bir yanıt ise insanların ve diğer canlıların gün içerisinde yerine getirmesi gereken faaliyetlerini yapabilmesi için gereksinim duyulan bedensel bir ihtiyaçtır. İnsan uyuduğu esnada şuursuz bir varlık olduğunu düşünse de tam aksi beynin ve vücudun bütün fonksiyonları uyku esnasında açıktır. Beyni dinlendiren ve vücudu yenileyen uyku esnasında beyin yeterince dinlenemezse gün içerisinde asabi davranışlar, dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve aşırı stres gibi problemler görülebilir. Uyku beynin o gün boyunca aldığı bilgiyi ve besini işlemesine yardımcı olur. Ayrıca insan psikolojisinin yeniden yapılanarak daha güçlü olması ve kuvvetli bir hafıza içinde uyku olmazsa olmazdır. Kısacası uykunun insan sağlığına sayısız faydaları vardır.
Düzenli Uykunun Sağlığa Faydaları
İnsan vücudunu yenileyen, beyni dinlendiren ve daha enerjik olmamızı sağlayan uykunun insan sağlığına sayısız faydaları olduğu uzmanlar tarafından sık sık dile getirilerek uyku düzenine dikkat edilmesi tavsiye edilmektedir. Uykunun insan sağlığına faydaları ile ilgili aşağıda yazacaklarımızı okuduktan sonra eminim ki sizlerde uyku düzeninize dikkat etmek için elinizden geleni yapacaksınız. İşte kaliteli ve düzenli uykunun insan sağlığına sayısız faydaları arasından ön plana çıkanlar;
- Uyku düzenine dikkat edilmesi ve kaliteli uyku vücut direncini yükselterek birçok hastalığa karşı koruma sağlamaktadır.
- Uyku esnasında vücuttaki tüm hücrelerimiz onarılarak yenilenir. Bu nedenle uyku için vücudun bakıma alınması da diyebiliriz.
- Uykunun sindirim sistemini rahatlatıcı etkisi vardır.
- Cinsel yaşamın daha canlı olması için düzenli ve kaliteli uyku olmazsa olmazdır. Uykusuzluk nedeniyle vücudun yorgun düşmesinin seks hayatına da olumsuz etki etmesi kaçınılmazdır.
- Vücudun protein sentezi, büyüme hormonu ve hücre mitozunu daha fazla salgılamasını destekler.
- Kronik hale gelmiş ağrıları hafifletici etkisi vardır.
- Günlük yaşam içerisinde stres seviyesini düşürmek ve stresi rahatlıkla kontrol edebilmek için düzenli ve kaliteli uykuya ihtiyaç vardır.
- Özellikle formda kalmak isteyenler ve kilo problemi olanlar, düzenli ve kaliteli uyku ile kilo kontrolünü rahatlıkla sağlayabilirler. Ayrıca kalitesiz ve az uyku kilo alımında önemli etkendir.
- Düzenli ve kaliteli uyku kalp sağlığını destekler ve hafızayı kuvvetlendirir.
- Rahatlıkla odaklanmayı sağladığı için öğrenmeyi kolaylaştırıcı ve mental kabiliyeti artırıcı etkisi vardır.
- Dolaşım, kas, iskelet ve solunum gibi hayati sistemlerin onarımında etkisi çok büyüktür.
- Uzun ve sağlıklı yaşamak isteyenler, düzenli uykuya ve kaliteli uyumaya dikkat etmelidir.
- Cildin kendini yenilemesine yardımcı olduğundan cildin daha parlak ve canlı görünmesini sağlar.
- Kanın damarlarda daha sağlıklı dolaşmasına yardımcı olur.
- Düzenli ve kaliteli uyumanın ve erken kalkmanın bazı kanser türlerini engellemede etkili olduğu İngiltere’de yapılan bir bilimsel araştırma ile tespit edilmiştir.
- Kemik ve kasların güçlenmesine yardımcı olur.
- Vücudu dinlendirdiği ve stresi azalttığı için yaşam kalitesini yükseltir.
Sağlıklı Uyumak İçin Neler Yapılabilir?
Düzenli ve kaliteli uyuyarak vücudun ve beynin yeterince dinlenmesini sağlamak için yaşamımızda bazı şeylere dikkat etmek zorundayız. Peki, ‘Sağlıklı uyumak için neler yapılabilir?’ İşte sağlıklı uyumanıza yardımcı olacak bazı püf noktalar;
- Uyumadan evvel kahve, çay, kola vb. içecekler yerine süt, meyve suyu gibi içecekleri tercih edin.
- Yatmadan evvel ılık bir duş veya kitap okuma gibi alışkanlıklar edinmeniz uykuya rahat dalmanıza yardımcı olacaktır.
- Gün içerisinde yarım saat uyumanız gece uyku kalitenizi artırır. Bunun için en uygun saat aralığı 12.00-13.00 arasıdır. Ancak yarım saatten fazla uyumamaya dikkat edin. Çünkü gece uykuya dalmakta zorluk çekebilirsiniz.
- Akşamları psikolojinize olumsuz etki edebilecek duygusal sohbetler yapmayınız. Çünkü bu tür sohbetler beynin daha az uyku hormonu salgılamasına neden olur.
- Yattığınız yatağın sıcak olmasındansa soğuk olmasına dikkat edin. Soğuk bir yatak uykuya daha rahat dalmanıza yardımcı olacaktır. Yattığınız yatağın sıcak olması vücut ısınıza olumsuz etki eder.
- Yatak odanızın zifiri karanlık olması sizi hem daha rahat uyutacak, hem de uyku kalitenizi artıracaktır.
- Yatak odanıza uyku vaktinde gitmeye ve bu saatinde 23.00 olmasına dikkat edin. Çünkü bu saat, vücudun adrenal sistemini yenilemeye başladığı saattir. Adrenal sistem çalışmaya başlayınca vücuttaki zehirli hücreler safra kesesi kanalıyla idrar ve dışkılama kanalına atılır. Vücudun bu saatte uyanık olması bu zehirli hücrelerin karaciğerde birikmesine neden olabilir.
- Vücudunuzda beklenti anksiyetesi oluşmaması için sabah sizi kaldıracak alarmla aranızdaki mesafe en az 1 metre olsun. Aksi takdirde vücudunuz alarma takılı kalır.
- Yatma ve uyanma saatinizin aksi bir durum olmadıkça aynı olmasına dikkat edin.
- Kilo kontrolü sağlayarak ideal kilonuzda olmaya dikkat edin.
- Esneme ve gerilme gibi hareketlerle vücudunuzu rahatlatın.
- Kronik hastalık haricinde ilaç içmemeye çalışın. İlaç kullanımındansa doğal yöntemleri tercih edin.
- Gece çorapla yatılması gece uykusunun bölünmesi için yeterli bir sebeptir.
- Gece uykuya daha rahat dalmak için akşam yemeğinin ardından uykuyu tetikleyen 1 saatlik yürüyüş yapabilir ya da bisiklet sürebilirsiniz.
- Uyku saatinde yatak odasına cep telefonu, bilgisayar sokulmamalı veya kullanılmamalı.
- Mümkünse yatak odasında televizyon olmamalı ve yatarken televizyon seyredilmemelidir.
Günde Kaç Saat Uyunmalı
İnsanların uykuya duyduğu gereksinim kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Peki, ‘Günde kaç saat uyumalı?’ Sağlıklı bir uyku için yaşı baz alarak bu soruya cevap verecek olursak;
- Yeni doğan bebekler: 18-20 saat uyumalı
- Küçük çocuklar: 14-16 saat uyumalı
- Okul çağı çocukları: 9-10 saat uyumalı
- Yetişkinler: 7-8 saat uyumalı
- Yaşlılar: 5-7 saat uyumalıdır.
