Yapılan son bilimsel araştırmalar, çocuklarda B vitamini eksikliğinin önceden varsayılmasından daha sık ortaya çıktığı gösterilmiştir. Bebeklerde B12 vitamini eksikliği genel olarak kendini gelişimsel gecikmeler, farklı bir büyüme eğrisi, anoreksiya, sinirlilik, nörolojik sorunlar ve halsizlik gibi spesifik olmayan semptomlar meydana gelmektedir. Nörolojik semptomlarla birlikte ya da gelişimsel gecikmelerle birlikte farklı bir büyüme eğrisi olması durumunda, B12 vitamini eksikliği düşünülmektedir. Yaşamın ilk yıllarında B12 vitamininin miktarı, hamilelik esnasında ne kadar B12 vitamini bulunmasına büyük oranda bağlı ve sebeple de annenin B12 vitamini durumuna büyük oranda bağlıdır. Tipik olarak, yeni doğan bir bebeğin karaciğerinde, sonraki alımın yetersiz olması durumunda bile yaşamın ilk yıllarında yeterli olmakta olan B12 vitamini deposu bulunmaktadır. Fakat bu depo (tedavi edilmemiş) B12 vitamini eksikliği olan annelerde ciddi oranda azalmaktadır. Bu durumda da 3 ila 4 aylık dönemindeyken belirgin bir hale gelebilmektedir.
Yaşamın ilk dönemlerinde B12 vitamini eksikliğinden dolayı merkezi sinir sisteminin işlevinde azalmaya sebep olabilmektedir. B12 vitamini eksikliği olan çocuklarda ciddi klinik belirtiler ve nörolojik bozulmalar meydana gelmiştir. Hafif bir eksiklik bile zararlı etkilere sahip olabilmektedir. Normal B12 vitamini serum değerleriyle birlikte megaloblastik anemi ya da nöropatinin klasik özellikleri olmamasıyla birlikte düşük bir B12 vitamini durumu mevcut olabilmektedir. Eksikliğin zaman içerisinde tespit edilmesiyle birlikte B12 vitaminiyle birlikte yeterli tedavi, ciddi ve onarılamaz hasarı önüne geçebilir ve çocuğun gelişiminin iyileştirilmesi mümkün olabilmektedir. Doğum sonrasında serum B12 değeri önemli miktarda düşmektedir. 6 aydan itibaren değerin 3 ila 7 yaşları arasında maksimuma çıkmaktadır, daha sonrasında ise yavaş yavaş yetişkin değerlerine düşmektedir. Bu azalmanın yaşam boyunca devamlılık sağlamasıyla birlikte mevcut laboratuvar referans değerlerinin çocuklara uygulanmaması gerektiğini göstermektedir. Bu referans değerleri ise sağlıklı bireylere dayanmaktadır.
İçerik Başlıkları
Çocuklarda B12 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir
- Zayıflık
- İştahsızlık
- Büyümede gecikme
- Gelişimsel açıdan gecikme ve hatta gerileme
- Sinirlilik ve gerginlik
- Karıncalanma ya da yanma hissiyatı
- Düşük kas tonusu
- Azaltılmış dokunma hissiyatı
- Nöbetler
- Kas kontrolü eksikliği
- Felç belirtileri
- İstemsiz hareketler
- Hafıza bozuklukları
- Konsantrasyon problemleri
- Anemi
- Kişilik değişimleri
- Kusma
- İshal
- Sarılık
- Baş ağrısı
B12 Vitamini Eksikliğinin Nedenleri Nelerdir
Çocuklarda B12 vitamini eksikliğinin sebepleri 3 kategori olarak ayrılmaktadır. Azaltılmış alım, malabsorbsiyon ve B12 vitaminin taşınması ve metabolizmasındaki konjenital hatalar olarak yer almaktadır.
Azaltılmış Alım
- Vejeteryan / vegan / makrobiyotik diyet
- Tedavi edilmeyen B12 vitamini eksikliği olan bir annenin ya da yukarıda yer alan diyetlerden birinin uygulanmasını gerçekleştiren bir annenin emzirmesi,
- Tedavi edilmeyen fenilketonüri (genetik)
Malabsorpsiyon
- Otoimmün pernisiyöz anemi, bağırsağın bir kısmının cerrahi olarak çıkarılarak (bağırsak reaksiyonu), intrinsik faktörün olmaması/anormal oluşumu (kalıtsal) sebebinden dolayı yetersiz ya da hiç işsel faktör,
- Azalan mide asidi, örnek vermek gerekirse asit azaltıcı ilaçlarla birlikte uzun bir süre tedavi uygulanması,
- Azaltılan pankreas fonksiyonu,
- Parazitler ya da aşırı bakteri üremesiyle birlikte bağırsaklarda B12 vitamini ile rekabet,
- Crohn hastalığı, çölyak hastalığı, ince bağırsak cerrahisi ya da Imerslund-Grasbeck sendromundan kaynaklı ince bağırsakta malabsorpsiyon.
B12 Vitamini Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir
B12 vitamini eksikliğinde tedavi, eksiliğin sebebine bağlıdır. Eksiklik hafif ve asemptomatik ise, bir diyet ayarlaması ya da altta yatan sebeplerin ortadan kalması ve iyi bir takviye ile birlikte yeterli olabilmektedir. Fakat çoğu durumda sebep ortadan kaldırılamamaktadır ve B12 vitamini enjeksiyonlarıyla kalıcı tedavi gerekli olabilmektedir. Ciddi semptomlar durumunda, kalıcı hasarların önlenebilmesi açısından B12 vitamini enjeksiyonlarıyla birlikte acil tedavi gerekli olabilmektedir. Metabolik bozuklukları ve B12 bağlayıcı protein eksikliği olan çocukların genel olarak yüksek oranda B12 vitaminine ve ekstra olarak tedavi yöntemlerine ihtiyaç duymaktadırlar.
Semptomlar tedavi esnasında belirleyici öneme de sahiptir. Tedavi yönteminde, enjeksiyonlarının uygulanmasından sonra serum b12 seviyeleri ile ölçülmemektedir. Çünkü taşıma proteinlerinin tamamen doygun bir hale gelse bile, bu hücrelerde ne kadar B12 bulunduğunu yansıtmamaktadır. Tedavi genel olarak hastada iyileşme yönünde sonuçlansa bile bazı kalıcı nörolojik hasarlar meydana gelebilmektedir. Uzun vadeli seyir, erken teşhis ve yeterli derecede tedavinin uygulanması eksikliğin ciddiyeti ve süresiyle bağlantılı görünür.
