İçerik Başlıkları
Astım Nedir
Astım hava yollarının duyarlılığının artmasına bağlı olarak gelişim gösteren kronik bir rahatsızlıktır. Tekrarlamakta olan öksürük ve hışıltıyla birlikte karakterizedir. Astımda hem büyük hem de küçük hava yolları etki göstermektedir. Astım her yaş grubunda görülmesiyle birlikte vakaların %30’u yaşamın ilk dönemlerinde meydana gelebilmektedir. Son dönemlerde tüm alerjik hastalıklarda olmasıyla birlikte astımın görülme sıklığı da artış göstermektedir. Hastalık sıklığının artışı olmasıyla birlikte kapalı ortamlarda yaşamak, ev tozu ve akarlar gibi ev içerisinde alerjenlere maruziyet sorumlu tutulmaktadır.
Astımda hava yollarında daralmayla birlikte krizler şeklinde ataklar görülmektedir. Astımlı hastalarda bronşlarda mikrobik olmayan iltihap bulunmaktadır. Bununla birlikte bronşlarda salgılar artış göstermekte ve bronş duvarı kasılmakta ve hasta astım atağı geçirmeye başlamaktadır. Toz, duman, koku, polen gibi durumlardan kaynaklı ataklar meydana gelebilmektedir. Astım alerjiye bağlı olarak ortaya çıkabilmesiyle birlikte alerjiden bağımsız bir şekilde de gelişebilmektedir.
Alerjik Astım Nedir
Kadınlarda daha sık şekilde ortaya çıkan alerjik astım, özellikle de bahar aylarında kendini göstermeye başlamaktadır. Alerjik astımda sık sık alerjik rinit eşlik etmektedir. Alerjik astım, alerjik faktörlerine bağlı olarak gelişim gösteren bir astım çeşididir.
Astımın Nedenleri Nelerdir
- Aile bireylerinde astım varlığı
- Solunum yoluyla birlikte toz ve kimyasal maddelere maruz kalınması gereken meslekler
- Bebeklik döneminde alerjik durumlara maruz kalma
- Bebeklik döneminde ağır solunum yolu rahatsızlıklarını geçirmek
- Annenin gebelik döneminde sigara içmesi
- Yoğun sigara dumanına maruz kalma
Astım Belirtileri Nelerdir
Astım hastalarının atakları arasında genel olarak rahat olmaktadır. Astımın oluşmasını tetikleyen durumların bronşlarda ödem ve salgı artışının oluşmasına neden olmaktadır. Bununla birlikte öksürük, nefes darlığı ve göğüs ağrısı meydana gelmektedir. Şikayetler genel olarak gece ya da sabaha karşı yoğunlaşmaktadır. Belirtilerin kendiliğinden düzelmesiyle birlikte hastaneye yatış gerektirecek kadar şiddetlenebilmektedir. Öksürük genel olarak kuru ve balgamsız olarak oluşmaktadır. Soluk alıp verme esnasında ıslık sesi duyulabilmektedir.
Astım Tanısı Nasıl Konulur
Astım tanısı konulmamasından önce hekim, hastadan detaylı bir şekilde öykü alınmaktadır. Öksürük ataklarının sıklaşması, haftada kaç defa meydana geldiği, atağın gece ya da gündüz yaşanması, ailede astım varlığı ve diğer alerjik belirtilerinin sorgulanmasıdır. Atak esnasında muayene edilmekte olan bir hastanın bulguları tipiktir. Solunum fonksiyon testi, alerji testi, burun salgı testi ve akciğer grafisi, yapılabilecek tetikler arasında yer almaktadır.
Astım Tedavisi Nasıl Yapılır
Astım tedavisinin yapılmasının planlanmasıyla birlikte hastalığın ağırlık derecesine bağlı olarak tedavi planlanmaktadır. Alerjik astımın düşünülmesi durumunda ise alerji ilaçlarının kullanımı sağlanır. Atakların oluşmasında hastanın rahatlaması açısından solunum yolunda uygulanmakta olan spreyler kullanılmaktadır. Kortizon, tedavide önemli bir rol oynamaktadır. Hem sprey şeklinde hem de ağızdan uygulanmaktadır. Tedavinin başarısı, hastanın geçirmiş olduğu atak sayısının azalmasına göre belirlenmektedir.
Astımlı Hastalar Nelere Dikkat Etmelidir
- Özellikle de yatak odasında bulunan halı, kilim, kadife perde, peluş oyuncak gibi toz tutmakta olan eşyaların kaldırılması gerekmektedir. Yatak ve yorgan, yün veya pamuk yerine sentetik olması gerekmektedir. Çift nevresim kullanımıda faydalı olacaktır. Çarşaf ve nevremler, haftanın bir 50 derecede yıkanması gerekmektedir. Halılar güçlü elektrikli süpürgeler ile birlikte temizlenmelidir.
- Halıların temizliği güçlü elektrik süpürgeleri ile temizlenmesi gerekmektedir. Ev ortamının nemli olmaması ve iyi havalandırılmasına özen gösterilmesi gerekmektedir.
- Alerjik astımı olan kişilerin bahar aylarında araba ve ev pencerelerinin kapalı tutulmasına özen gösterilmesi de gerekmektedir. Evde mümkün olduğunca evcil hayvan bulundurulmaması gerekmektedir. Polen mevsiminde maske kullanılmalıdır. Dışarıdan gelinmesiyle birlikte kıyafetlerin değiştirilmesi ve yıkanmasına özen gösterilmelidir. Üzerinde küf ve mantar türemiş eşyaların evden uzaklaştırılması gerekmektedir.
- Astımı olan hastaların sigara içmemeleri ve sigara içilmekte olan ortamlarda bulunmamaları gerekmektedir.
- Astımlı hastaların solunum yolu hastalıklarına daha kolay bir şekilde yakalanmaları mümkündür. Bu sebeple de her yıl düzenli olarak eylül-ekim aylarında grip aşısı yaptırmaları önerilir. Enfeksiyon durumlarında uygun antibiyotikle birlikte ilaç dozlarında artış görülmektedir. Soğuk havadan kaçınmak da doğru olacaktır.
- Bazı astımlı hastalarda egzersiz astım atağı başlangıcıda olabilmektedir. Bu sebeple de egzersiz öncesinde solunum yolunu genişlemesini sağlayan ilaç kullanımında fayda olacaktır. Tozlu ortamlarda egzersiz yapılmasından da uzak durulması önerilmektedir.
- Bazı astımlı hastaların mide reflüsü de bulunmaktadır. Mide reflüsü ataklarının artış görülmesi söz konusudur. Bu sebeple de uygun olan tedavi yönteminin uygulanması gerekir.
- Astım hastalığı çocuk hekimleri, iç hastalıkları uzmanı, göğüs hastalıkları uzmanı ve alerji uzmanları tarafından takibiyle birlikte tedavisi edilmesi gerekmektedir.
