Erken Menopoz Belirtileri Nelerdir

Menopoz aynı bebeklik, ergenlik, cinsel olgunluk gibi hayatın bir dönemidir. Menopoz döneminde yumurtalıklardaki (overler) folikül oranı azalmakta ve buna bağlı bir şekilde östrojen üretiminde azalma görülmektedir. Zaman içerisinde östrojen üretimi kesilmekte ve yumurtalıklarda küçülme görülür. Bununla birlikte de adet döngüsünde kesilme ve üreme yeteneği kaybolmaktadır.

Menopoz kelimesi Yunanca mens (ay) ve pause (durmak) sözcüğünden türemektedir. Dünya Sağlık Örgütü, menopozu yumurtalıkların aktivitelerini kaybetmelerinden sonra adet döngüsünün kalıcı bir şekilde kesilmesi olarak tanımlanmaktadır. Menopoz yaş dünya ortalaması 45 ila 55 yaş aralığındadır. Yapılan çalışmalar sonucunda ise Türkiye’de ortalama olarak menopoz yaşı 46-48 olduğunu da göstermektedir. Peki, erken menopoz belirtileri nelerdir?

Menopoz Döneminin 3 Ayrı Grubu Nedir

• Premenopoz: İlk belirtilerin ortaya çıkmasında menopoza kadar geçmekte olan süreyi kapsamaktadır. Yumurtalıklarda folikül aktivitesi yavaşlamaktadır. Adet dönemi düzensizleşmektedir. Bu süreç içerisinde birkaç ay veya yıl sürebilmektedir.
• Menopoz: En sonra adet kanamasının görülmesi durumudur.
• Postmenopoz: Menopozdan yaşlılık dönemine kadar sürmekte olan 6 ila 8 yıllık süreyi kapsamaktadır. Bir kadının postmenopoz olabilmesi için 12 aydır adet görmemesi gerekir.

Menopozun oluşma biçimine bağlı olarak sınıflandırma:

• Doğal menopoz
• Erken menopoz durumu: 45 yaş öncesinde meydana gelen menopoza erken menopoz denilmektedir. Nedeni belli olmamakta olan durumlar, otoimmün hastalıklar, radyoterapi, kemoterapi, enfeksiyonlar, çevresel sebepler, kürtaj ve düşük, sık sık gebelik durumu, aşırı derecede şişmanlık gibi nedenlerden dolayı oluşmaktadır.
• Cerrahi menopoz: Bazı operasyonlardan sonrasında zamanla erken menopoza girmeye neden olabilmektedir. Adet görmekte olan bir kadının yumurtalıkları cerrahi olarak çıkarılması durumunda adet kesilmekte ve menopoz durumu gelişmektedir. Radyasyon tedavileri menopoza neden olabilmektedir. Kanser kemoterapileri esnasında görülmekte olan yumurtalık fonksiyon kayıpları geri dönüşümlüdür.

Menopoza Girmeyi Etkileyen Faktörler Nelerdir

• Genetik faktörler: Ailedeki kadınların genel olarak benzer yaşlarda menopoza girmesi gözlenmektedir.
• Genital faktörler: Düzensiz olarak adet görmekte olan kadınların düzenli adet görenlere göre daha erken menopoza girdikleri gözlenmiştir. Bunun dışında doğurganlık durumu, ilk adet yaşı, doğum kontrol hapı kullanımı, iki yıldan fazla emzirme gibi durumların menopoza erken girilmesine neden olabilmektedir.
• Psikolojik durumlar: Psikolojik travmalardan dolayı menopozun gelişiminde hızlanma söz konusu olabilmektedir. Savaş, göç, deprem ve uzun süreli hapishane hayatından kaynaklı da erken menopoz görülmesi söz konusu olabilmektedir.
• Fiziki ve çevresel faktörler: Soğuk iklimlerde ve aşırı derecede ağır şartlarda yaşamakta olan kadınların menopoz yaşı daha erken olabilmektedir.
• Sigara kullanımı: Yoğun sigara tüketimi sağlayan kadınların içmeyenlere göre 1 ila 2 yıl daha erken menopoza girmeleri söz konusu olabilmektedir.
• Genel sağlık durumu: Ağır metabolik rahatsızlıklar, genetik bozukluklar, enfeksiyon rahatsızlıkları, kemoterapi ve radyoterapi gibi durumlarda menopoz yaşını etkilemektedir.
• Sosyal faktörler: Kırsal ve geleneksel toplumlarda menopoz durumu da erken görülebilmektedir.

Menopoz Belirtileri Nelerdir

• Premenapozda meydana gelen belirtiler devam etmektedir.
• Uzun süren östrojen azlığından sonra genital organlarda atrofi yani küçülme meydana gelmektedir. Rahim, vajina ve vulva ve ürerada küçülme meydana gelir. Bununla birlikte sık sık idrara çıkma, kabızlık, vulvada kaşınma, ağrılı cinsel ilişki, rahimde sarkma, idrar kaçırma, idrar kesesinde sarkma, makatta sarkma meydana gelmektedir.
• Deride, saç köklerinde ver bezlerinde östrojen reseptörleri bulunmaktadır. Menopozdan sonra bu duruma bağlı değişimler meydana gelmektedir. Deride incelme ve kolajen miktarında azalma görülmektedir. Saç ve kıl miktarında azalma görülür. Ciltte kuruluk, esneklik kaybı ve yara iyileşmesi gecikmektedir. Çene, dudak ve göğüste kalı tüyler çıkabilmektedir. Koltuk altı ve genital bölgede kıl miktarında azalma da görülmektedir.
• Menopoz döneminde ağızda kuruluk, ağızda kötü tat ve diş eti hastalıkları meydana gelebilmektedir. Kabızlık ve basur sık sık görülmektedir. Reflü ve safra taşına da sık sık rastlanılmaktadır.
• Kadınlarda kalp rahatsızlıklarına yakalanma riski menopozla beraber artış göstermektedir. Östrojen koroner kalp rahatsızlıkları riskinde azalma görülürken bir hormonken menopozla beraber östrojende de azalma görülmesiyle koroner kalp rahatsızlıkları riskinde artış gösterebilir. Menopozla birlikte kolesterolde artış görülür. Yüksek tansiyon meydana gelebilir. Damar sertliği de görülebilmektedir.
• Cinsel isteksizlik görülür.
• Menopozdan sonra kadınlarda metabolizma yavaşlar ve kilo artışı görülür.

Menopozda Cinsel Yaşam

Menopozla beraber cinsel yaşam sonlanmaz. Östrojen azlığından dolayı cinsel organlarda küçülme meydana gelir. Bununla birlikte cinsel ilişki esnasında ağrı hissedilebilmektedir. Ağrının azalması için yağlar kullanılmaktadır.

Menopozda Beslenme Nasıl Olmalıdır

• Östrojen yetmezliğinden dolayı metabolizmanın hızı yavaşlamaktadır ve hızlı kilo alımı meydana gelir.
• Osteoporozdan korunabilmek adına günlük 1500 mg kadar kalsiyum alınması önerilir.
• E vitamini sıcak basmalarını ve halsizliğin önüne geçmektedir.
• D vitamini normal şekilde tutulması gerekir.
• Tuz alımı kısıtlanması gerekir.
• Menopoz döneminde düzenli olarak egzersiz yapılması oldukça önem taşır.