Pesketaryen, et tüketimi sağlamayan ancan balık tüketimi sağlayan kişidir. Pesketaryen terimi, İtalyanca balık anlamına gelmekte olan “pesce” ve 1990’ların başında meydana gelen “vejetaryen” kelimesinin bir karışımından ortaya çıkmıştır. Pesketaryen diyet bilimsel literatürde “pesko-vejetaryen” olarak adlandırılmaktadır ve vejetaryen yelpazesine dahil edilmektedir. Bunun birlikte pesketaryen, vejeteryan diyeti uygulayan ama aynı zamanda balık ve diğer deniz ürünlerinin tüketimini sağlamakta olan kişilere denilmektedir. Pesketaryen diyetinin büyük bir kısmını tam tahıllar, kuruyemişler, baklagiller, meyveler ve sağlıklı yağlar ve birincil protein kaynağı olarak balık oluşturmaktadır. Süt ve yumurta da pek çok pesketaryen tarafından tüketimi sağlanmaktadır. Aynı zamanda vegan beslenme nedir konu başlıklı yazımıza da göz atmanızı öneririz.
İçerik Başlıkları
Pesketaryen Beslenme Nedir
Pesketaryen, vejeteryan beslenme diyetlerine balık ve deniz ürünlerinin ilave edildiği bir beslenme çeşididir. Bu beslenme tarzında et ya da kümes hayvanı yerine balık tüketiminin tercih edilmesinin pek çok nedeni bulunmaktadır. Bazı vejetaryenler, hem bitki temelli bir diyetin hem de kalp açısından sağlıklı balıkların faydalarından yararlanmak açısından diyet programlarına balık ilave etmeyi tercih etmektediler. Diğerleri ise diyetlerinin çevresel olarak etkisinin azalmasını çalışıyor olabilmektedir. Bazıları için bu durum sadece tercih meselesi olabilmektedir.
Pesketaryen Beslenmenin Faydaları Nelerdir
- Pesketaryen beslenme de vücuda sağlamış olduğu faydaları, kalp sağlığını iyileştirmekte özellikle de yağlı balık tüketimini sağlamak, uzun zincirli omega-3 yağ asidi alımının yükselmesini sağlamaktadır. Omega-3 yağ asidi, sağlık faydaları olmakta olan doymamış bir yağdır ve bazı omega-3’ler sağlıklı bir yaşam tarzı için gerek duyulmaktadır. Balık tüketimi sağlayanlar, balık tüketmeyenlere göre daha düşük kan basıncına sahip olmaktadırlar. Bununla birlikte balık tüketimi sağlayan kişilerin anormal kalp ritimlerinin geliştirme olasılıkları daha düşük ve balık tüketmeyenlere göre daha az oranda ölümcül kalp krizi riskine sahip olmaktadır. Pesketaryen diyeti, balık haricinde öncelik olarak bitkisel gıdalardan oluşmaktadır. Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda, sebze ve diğer bitkisel gıdalar açısından zengin bir diyet programının uygulamakta olan kişilerin koroner kalp rahatsızlı riskinin daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın yazarlarına göre, iyileştirilmiş kan lipidleri ve düşük kan basıncı, bitki bazlı bir diyetin kalp sağlığı faydaları arasında bulunmaktadır. Yapılan aynı çalışmada, egzersiz ve stres yönetimi ile birleşmesiyle birlikte vejeteryan bir diyetin aterosklerotik plakları tersine çevirebileceği de belirtilmiştir.
- Kanser risk durumunun minimum seviyeye indirmesini sağlamaktadır. Pesketaryen diyet, insanları kolorektal kansere ya da kolon ve rektumu etkilemekte olan kansere yakalanma riskine karşı koruma sağlamaktadır.
- Tip 2 diyabet ve metabolik sendrom risk durumunun azalmasını sağlamaktadır. Bitki ağırlıklı bir diyet planlamasının metabolik sendrom ve tip 2 diyabet riskinin azalttığı gösterilmektedir. İnsülin direnci, yüksek tansiyon ve obezite, metabolik sendromun belirtileri arasında bulunmaktadır.
Pesketaryen Beslenmede Hangi Besinler Tüketilir
- Meyve
- Sebze
- Yumurta
- Süt, yoğurt ve peynir
- Yulaf
- Bulgur
- Mısır
- Pirinç
- Tahıllar ve kepekli tahıllar
- Keten tohumu
- Chia tohumu
- Fasulye
- Kırmızı mercimek
- Nohut
- Kuruyemiş
- Fındık ve fıstık ezmesi
- Balık ve kabuklu deniz ürünleri
Pesketaryen Beslenmede Neler Yenmez
Pesketaryen beslenme ve vejeteryan beslenme tarzı pek çok ortak noktasıyla birlikte birbirine benzemektedir. Vejeteryanlar, meyve, sebze, kuruyemiş, tohum, kepekli tahıllar, fasulye, yumurta ve süt ürünleri tüketirler. Et ve kümes hayvanların tüketiminden uzak dururlar. Fakat pesketaryen beslenmekte olan vejeteryanlar arasında bir farklılık bulunmaktadır. Pesketaryen diyetini uygulamakta olan kişiler balık ve diğer deniz ürünlerinin tüketimini sağlayabilmektedir. Peki, pesketaryen beslenme tarzını uygulayanlar hangi besinleri tüketmezler?
- Sığır eti
- Kuzu eti
- Hindi eti
- Tavuk
Kimler Pesketaryen Beslenmemeli
Vıca, okyanus ve akarsularda bulunan mikropların metil cıvaya dönüşmüş olduğu, doğal olarak meydana gelen bir elementtir. Metil civa, birçok deniz ürünlerinde bulunmaktadır. Ayrıca bazı balıklar son derecede yüksek miktarda metil civa birikimine sahiptir. Metil civa, beyni ve sinir sistemini etkilemekte olan bir nörotoksindir. İnsan vücudu tarafından kolay bir şekilde emilim sağlamaktadır. Doğmamış bir bebeğin ya da küçük bir çocuğu nörolojik sistemi hala büyümekte olmasından dolayı, civa oldukça zararlı olabilmektedir. Bu sebeple de deamile kadınlar, emzirmekte olan anneler ve küçük çocuklar, yüksek civa içeriğine sahip olan deniz ürünlerinden uzak durmalı ve yalnızca düşük civa içeriğine sahip olan balık va kabuklu deniz ürünlerini tercih etmelidir.
