Tıbbi adı olarak dispepsi olarak adlandırılan hazımsızlık problemi, halk tarafından yaygın bir şekilde görülmekte olan ve üst abdominal bölgede ağrı, rahatsızlık hissiyatı gibi olumsuzlukların oluşmasında genel adıdır. Diğer sebeplere bağlı olmasıyla birlikte gelişim sağlamakta olan karın ağrılarından en büyük farkı ise yemek yeme ya da içecek tüketiminden sonra ağrıların ortaya çıkmasıdır. Oluşan semptomların dayanılmaz derecede olmasa da, sürekli olarak tekrarlaması durumunda hazımsızlık problemi gün içerisindeki yaşantının olumsuz şekilde etkilenmesine neden olabilmektedir. Bu sebeple de bu problemi yaşamakta olan kişilerin problemine neden olan sebeplere yönelik araştırmaların yapılabilmesi açısından sağlık kuruluşlarına başvurulmasında fayda bulunmaktadır. Aynı zamanda mide gazına ne iyi gelir, nasıl geçer konulu yazımıza da göz atarak yaşamış olduğunuz mide sorunlarıyla ilgili bilgi sahibi olabilirsiniz.
İçerik Başlıkları
Hazımsızlık Nedir
Hazımsızlık (dispepsi), çoğunlukla yemek yemeyle ilgili olarak gelişmesi durumunda bazı durumlarda ise enfeksiyonlar ya da kullanılmakta olan bazı ilaçlardan dolayı ortaya çıkabilmekte olan karnın üst kısmında ağrı ve şişkinlik hissiyatıdır. Bu olumsuzluklara ekstra olarak hazımsızlık problemi yaşamakta olan hastalarda genellikle rahatsızlık hissiyatı, mide bulantısı ve kusma isteği, gaz çıkarma (geğirme) gibi semptomların görülmesi durumudur. Bazı hastalarda ise karın bölgesindeki ağrı hissiyatı göğüs bölgesine yayılmasıyla birlikte hissedilebilmektedir. Genel olarak yeme ve içme eylemlerinden sonra meydana gelmekte ve bu semptomlar kişinin az miktarda yemek yemiş olsa bile aşırı yemek yemiş gibi hissetmesine sebep olmaktadır. Hazımsızlık problemi başlı başına bir rahatsızlık olmamasıyla birlikte çeşitli sebeplere bağlı olmasıyla birlikte meydana gelen karın rahatsızlığına bağlı bir grup semptoma verilmekte olan genel addır. Bu sebeple de hazımsızlık şikayeti olan kişilerin bu belirtilere yönelik semptomatik ilaç tedavileri tercih edilebilmesi de tedavinin temel parçası problemine neden olabilecek olası sebeplerin araştırılmasıdır.
Hazımsızlık Belirtileri Nelerdir
Yukarıda da bahsedilmesiyle birlikte hazımsızlık, bir hastalık değildir semptomlar topluluğudur. Kişilerin hissetmiş oldukları bu semptomların hazımsızlık belirtisi olduğu kolay bir şekilde ayırt edebilmektedir. Belirtiler oldukça yaygın olmasıyla birlikte şiddeti değişim sağlaması durumunda da hemen herkeste aynı şekilde meydana gelmektedir. En sık görülmekte olan hazımsızlık belirtileri aşağıdaki gibi yer almaktadır:
- Karın ağrısı
- Aşırı tokluk hissiyatı
- Üst abdominal bölgede (üst karın kısmı) şişkinlik hissiyatı
- Ağır yolu bile birlikte gaz çıkarma (geğirme)
- Midede aşırı doluluk hissiyatı
- Mide yanması
- Reflü
- Mide bulantısı ve kusma
Yukarıda meydana gelen belirtiler yaygın bir şekilde görülmekte olan hazımsızlık problemleri olarak yer almaktadır. Bu semptomlardan da anlaşılmasıyla birlikte pek çok kişinin yaşantısında belirli bir dönemde de olsa yaşamış olduğu bir problem olmasıyla birlikte ciddi bir rahatsızlığı işaret ettiğini söyleyememektedir. Hafif şekilde hazımsızlık problemi yaşamakta olan kişilerde bu durumun ekstra bir tedavisi gerektirmemesiyle birlikte beslenme planlamasına ilişkin birtakım önlemler ve düzenli egzersiz planlamasıyla sorunun çözülmesi mümkün olmaktadır. Ancak bu şiddetli hazımsızlık problemi yaşamakta olan kişilerin bir sağlık kuruluşuna başvurmalarıyla birlikte detaylı bir şekilde muayeneden geçmeli ve altta yatan rahatsızlıklara ilişkin tedavilerin uygulanması gerekmektedir.
Hazımsızlık Nedenleri Nelerdir
Hafif dispepsi genel olarak yağ açısından yüksek değerlere sahip olan ya da sindirimi zor olan besin içeriğine sahip olan öğünlerin sonrasında ya da hareketsiz yaşam sürmekte olan kişilerin öğünlerin sonrasında görülmekte olan durumlardandır. Bu şekilde görülmekte olan dispepsi olgularında belirtiler çok şiddetli olmamakta ve semptomlar 2 haftadan daha uzun bir süre boyunca devamlılık sağlamadığı sürece hastalığa ilişkin detaylı araştırmaların yapılması gerekmemektedir. Hazımsızlıkta görülmekte olan semptomlar genellikle mide asidinin mide iç yüzeyinde yer almakta olan mukozaya temas etmesiyle birlikte başlamaktadır. En yaygın olarak görülmekte olan hazımsızlık sorunları ise aşağıdaki gibidir:
- Çok hızlı ya da çok fazla yemek tüketimi,
- Kafein içeriğine sahip olan içeceklerin ve alkolün fazla tüketilmesi,
- Yağlı ve baharatlı besinlerin tüketimi,
- Stres ve duygusal travmaların yaşanması,
- Çikolata ve soda gibi besinlerin aşırı miktarda tüketilmesi,
- Gastrit ya da sindirim sistemiyle ilişkili diğer enfeksiyonlar,
- Safra kesesi taşları,
- Mide fıtığı,
- Obezite,
- Pankreas iltihabı,
- Sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanılması,
- Peptik ülser,
- Antibiyotik ve steroid olmayan antiinflamatuar ilaçların kullanılması,
- Mide kanseri.
Hazımsızlık Teşhisi Nasıl Konulur
Hazımsızlık şiddetinin çok hafif derecede olan kişilerde herhangi bir tedavi uygulanmasına gerek duyulmamaktadır. Bu hastalar az az ve sık sık beslenmesiyle birlikte, aşırı yağlı ve baharatlı gıdaların tüketiminden uzak durması, alkol ve sigara kullanımından kaçınmak, çay ve kahve gibi besinlerin azaltılması, düzenli olarak egzersiz yapılmasıyla birlikte bu problemin giderilmesinde etkili olacaktır. Hafif şiddette hazımsızlık belirtileri yaklaşık olarak 2 hafta ya da daha uzun süre yaşanmasına rağmen herhangi bir şekilde rahatlama olunması veya ağır derecede hazımsızlık yaşanması durumunda vakit kaybedilmeden bir hekime başvurulması gerekmektedir.
Muayene için öncelik olarak birinci basamak sağlık kuruluşlar tercih edilebilmektedir. Bu durumda hekimlerin gerekli görmesi durumunda bir üst basamak olan sağlık kuruluşlarına yönlendirilmesi yapılmaktadır. Muayene esnasında öncelik olarak hastanın detaylı tıbbi öyküsü de alınmaktadır. Hastada ve ailesinde bulunan diğer rahatsızlık öyküleri de öğrenilmesiyle birlikte fiziksel muayeneyle boğaz, karın ve göğüs bölgelerinin kontrolü gerçekleştirilir. Altta yatan herhangi bir rahatsızlıktan şüphelenilmesi durumunda hekim tarafından bazı tanıların testi yapılmaktadır. Bunların arasında genel olarak kan testleri, gastrointestinal sistemin görüntülenmesini sağlamakta olan endoskopi işlemi, biyopsi, H. Pylori olarak adlandırılan bakterilerin varlığının araştırılmasına yönelik testler, abdominal ultrason, röntgen, karın bölgesinin bilgisayarlı tomografisi ve karaciğer fonksiyon testleri gibi çeşitli testler yer almaktadır. Daha ağırlıklı vakalarda ise daha ileri tanı testlerinin istenilmesi de mümkündür. Bu çeşitteki testlerinin sonuçları hekim tarafından değerlendirilmesinden sonra hastalığın kesin olarak teşhisi konulmakta ve tedavi süreci başlamaktadır.
