Çocukların hem fiziksel olarak hem de beyinsel gelişimi açısından önemli olan 9 element bulunmaktadır. Bunların arasından biri de demir. Pek çok sağlık problemine neden olan demir eksikliği, enfeksiyonlara zemin hazırlamasıyla birlikte okuldaki performansın da olumsuz şekilde etkilenmesine neden olmaktadır. Çocuğunuzun kendini yorgun hissetmesi, halsizlik, iştahsızlık, soğuğa karşı hassasiyeti gibi belirtilerin olması durumunda ve son dönemlerde sık sık enfeksiyon geçiriyorsa demir eksikliği aneminden şüphelenmek mümkündür. Demir eksikliği anemisinin (kansızlık) dünyada sık sık karşılaşılan beslenme bozukluğu olmasıyla birlikte demir eksikliğine karşı etkili yöntemlerle birlikte önemli uyarılar ve öneriler uzman hekimler tarafından bu yazımızda sizler için faydalı bilgiler ile birlikte derlenmiştir. Peki, çocuklarda demir eksikliğine iyi gelen yiyecekler nelerdir? Hep birlikte inceleyim.
Çocuklarda Demir Eksikliğine İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir
- Kuru üzüm, kuru kayısı, kuru erik, çiğ badem, fındık, fıstık ve ceviz gibi kuruyemişler önemli miktarda demir içeriğine sahiptir. Bu sebeple de çocuğunuzun beslenme programında mutlaka bir avuç miktarında kuruyemiş yer alması gerekmektedir. Böylece demir kaynaklarından faydalanması mümkün olacaktır. Ancak aşırı tüketimi sonucunda kalori açısından yüksek değerlere sahip olmasından dolayı diyabet hastalığı ve obezite riskinin artmasına neden olabilmektedir.
- Sebze ve tahıllar C vitamini içeriğine sahip besinlerle birlikte alınmasıyla demirin çözünürlüğünü arttırmaktadır. Bu sebeple de çocuğunuza sebze tüketimiyle birlikte mutlaka demir açısından zengin olan sivri biberle birlikte portakal suyu (liflerini de suyuna katarak) vermenizi öneriyoruz. 1 adet portakal demiri bir kat arttırmaktadır. Fakat portakalın 1 taneyi aşmaması oldukça önem taşımaktadır. Fazla tüketilmesi durumunda karaciğeri yorabilmektedir.
- Brokoli ve karnabahar sadece çocuklara değil aynı zamanda yetişkinlerin de pek çoğunda yemek istemedikleri fakat şifa deposu olan besinlerden biridir. Çocuklarınıza özellikle de brokoli, havuç ve patatesi (kızartmadan kaçının) sevmesini sağlayınız. Çünkü bu besinler demir emiliminin arttırmasını sağlamaktadır.
- Ispanak, pazı, pırasa, kara lahana gibi yeşil yapraklı sebzeleri fazla pişirmemeye özen gösterin. Aksi takdirde bu besinlerde bulunan demir içeriklerin kaybolmasına neden olabilmektedir. Aynı zamanda her biri oldukça faydalı olmasıyla birlikte ıspanağı yoğurt yerine portakal suyu ile birlikte yedirmeye özen gösteriniz.
- 1 yemek kaşığı keçiboynuzu pekmezini sabahları aç karnına alınmasıyla birlikte demir eksiliği anemisinde önem taşımaktadır. Fakat çocuğunuza pekmez yedirmeden öncesinde bir saat önce ve sonraki bir saat süre içerisinde süt ürünü vermemenizi tavsiye ederiz. 1 yemek kaşığı pekmez gün içerisinde almanız gereken demir ihtiyacınızı yaklaşık olarak %15’ini karşılamaktadır. Tahin de hem demir yönünden hem de C vitamini açısından zengin olmasıyla birlikte kansızlığa karşı fayda sağlamaktadır. Aşırı miktarda tahin-pekmez karışımının gün içerisinde tüketilmesi durumunda kansızlık açısından iyi bir doğal ilaçtır.
- Okul dönemindeki çocukların tüm vücut hücreleri açısından gereki olan mineral olan demir, bazı yiyeceklerden iyi bir şekilde karşılanmaktadır. Demir en fazla kırmızı ette yer almaktadır. Kırmızı etin yanı sıra aynı zamanda balık, karaciğer ve yumurta da demir açısından zengin besinlerdir. Yumurtayı menemen gibi pişirerek domates, soğan ve C vitamini bakımından zengin olan sivri biberlerle birlikte tüketerek demir emiliminin artmasını sağlayabilirsiniz. Eti her gün 2 adet köfte büyüklüğünde yedirebilirsiniz. Fakat karaciğerin asıl görevi vücuda giren bütün zehirlerin gidermesi olmasıyla birlikte fazla vücutta toksiklerin birikmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle de haftada 1 gün tüketimi önerilmektedir.
- Çocuklar zararlı besinlerle ne kadar geç tanışırsa o kadar faydalı olacaktır. Gazlı içecekler, çay ve kahvenin de çocuk beslenmesinde programı arasında yer yoktur. Çay aktif madde olmasıyla birlikte polifenol içermesinden dolayı demir emilimini %75 oranında azaltmakta ve demir eksikliği anemisi yapmada etkili olmaktadır. Aynı zamanda kahve, gazlı içecekler ve kakaonun da çocuk beslenmesinde bulunmamasını tavsiye ederiz.
- Okul dönemindeki çocukların tüketmiş olduğu günlük süt miktarının yarım litreden fazla olmamasına özen gösterilmesi gerekir. Çünkü fazla tüketilmesi durumunda çocuğunuzun gıdalarla almış olduğu demirin emilimini azaltmasından dolayı kansızlığa sebep olabilmektedir. Süt ürünlerini yemeklerle birlikte değil yemek aralarında tüketilmesini tavsiye ederiz.
- Küçük çocuklarda işlenmiş kepek ve kepekli besinlerin kullanılmaması, diyetle birlikte alınan, büyüme ve gelişim açısından şart olan demir ve çinko gibi bazı önemli minerallerin emilimini azaltmasından dolayı sakıncalı olmaktadır. Kepek yerine tam tahıllı tüketilmesi demir emiliminin arttırılmasına fayda sağlamaktadır. Kuru baklagil ve tahıllı yemeklerle birlikte bol miktarda maydanoz, domates, biber ve limon içeriğine sahip salatayla birlikte tüketilmesi durumunda demir alımının artmasını sağlamaktadır.
- Çocuğunuzun okul döneminde demir eksikliği anemisi yaşamaması açısından öncelik, yenidoğan döneminde atılması gerekmektedir. Bu dönem içerisinde demir depolarının dolu olması gerekmektedir. Bebeğinizin anne sütüyle birlikte besleyin ve kesinlikle ilk 6 ay boyunca inek sütü vermeyiniz. İnek sütü hem demir düzeyi açısından düşük hem de emiliminin azalmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda protein ve sodyum içeriği yüksek olmasıyla birlikte alerji ve bağırsak sistemi kanaması yapma riskini de yükseltmektedir. Bu sebeple de erken dönemlerde inek sütüyle birlikte beslenmekte olan bebeklerde demir eksikliği anemisi görülmesi söz konusudur.
