Şekerin insan sağlığını tehdit ettiği uzmanlar tarafından sıkça dile getirilse de yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelen ve gıda sanayinin olmazsa olmazı olan şeker çok fazla tüketilmektedir. Çay, kahve, diğer içecekler ve tatlı gıdalar derken gün içerisinde vücudun gereksiniminin çok üstünde alınan şeker, özellikle kalp ve damar sağlığı için ciddi tehdit oluşturmaktadır.
Firmalar tarafından tatlandırıcıların bazen saf şeker yerine kullanılabileceği belirtilmektedir. Hatta firmalar, bazı ürünlerinde saf şeker yerine tatlandırıcı şuruplar kullanmaktadır. Ancak uzmanlar, saf şeker ve tatlandırıcıların her haliyle sağlık için ciddi tehdit oluşturduğu hususunda sürekli uyarılarda bulunmaktadır. Son yılların en popüler bitkilerinden olan stevia yani şeker otu ise saf şekere en iyi alternatiflerden birini oluşturmaktadır. Diyet yapanların, sağlıklı beslenmek isteyenlerin ve diyabet hastalarının popüler bitkisi şeker otu, doğal bir besleyici olmasının yanı sıra düşük kalori değerleriyle de dikkatleri üstüne çekmektedir.
ABD’de doğal tatlandırıcı olarak tüketilen şeker otunun tüketimi özellikle Paraguay, Brezilya gibi Güney Amerika ülkelerinde oldukça yaygındır. Stevia bitkisi ülkemizde de yetiştirilse de tüketimi çok fazla yaygın değildir. Şeker otunun faydalarıyla ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu ise pasta, kek ve tatlılarda doğal tatlandırıcı olan şeker otunun kullanılmasının daha sağlıklı olduğunu vurguluyor. Şeker otu Stevia nedir, şeker otu faydaları nelerdir? Bu yazımızda stevia bitkisi hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
İçerik Başlıkları
Şeker Otu (Stevia) Nedir?
Güney Amerika ülkelerinde tüketimi oldukça yaygın olan stevia bitkisine şeker otu da denilmektedir. Stevia bitkisinin yapraklarındaki özler doğal bir tatlandırıcıdır. Stevia bitkisi Kore, Brezilya, Çin gibi ülkelerde doğal tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır. Bu bitkinin sahip olduğu tatlı aroma sakkaroza göre 300 kat daha fazladır.
Şeker otu nedir? Diğer adı “stevia bitkisi” olan içeriğinde yüksek miktarda lif barındıran stevia bitkisi, ısıya karşı dayanıklılığıyla da dikkat çekmektedir. Son yılların en popüler bitkiler listesinde yer alan stevia, ağızda acı bir tat bırakmadığı gibi tam aksi tatlı bir aroma vermektedir.
Ağızda bıraktığı tatlı aroma uzun süreli olduğu için şeker tüketiminden uzaklaştıran stevia bitkisi, sigarayı bırakmak isteyenler tarafından da çok fazla tüketilmektedir. Bu bitki, daha fazla şeker kullanılan yiyecek ve içeceklerle tüketilmektedir. Ayrıca kalori değeri çok düşük olduğu için yiyecek ve içeceklerin kalori değerlerini düşürmekte ve vücudun genel sağlığını desteklemektedir.
Şeker otunun yaprakları toplandıktan sonra kurutulmakta ve kuruyan bu yaprakların özü alınmaktadır. Bu yaprakların özünde glikoz maddesi bulunduğundan glikoz, üreticiler tarafından özlerden ayrıştırıldıktan sonra satışa sunulmaktadır.
Tarihi bundan 1500 evveline kadar dayanan stevia bitkisi şekeri hiç tüketmek istemeyenler ya da daha az şeker tüketerek sağlıklı beslenmek isteyenler tarafından son yıllarda büyük ilgi görmektedir.
Stevia bitkisi tüketen insanlarda mide ve cilt sorunlarının yanı sıra stresten kaynaklı rahatsızlıklara da çok az rastlanmaktadır. Stevia bitkisi stevia ekstraktı, yeşil yapraklı stevia ve işlenmiş stevia olmak üzere 3 farklı türde satışa sunularak tüketiciye ulaştırılmaktadır.
Şeker Otu (Stevia) Kaç Kalori?
Şeker tüketmek istemeyen ama şekersiz de yapamam diyenler için en iyi alternatifler arasında yer alan şeker otu (stevia) bitkisi düşük kalori değerleriyle de ilgi odağı olmaktadır. Beslenmesinde kalori hesabı yapanlar için şeker yerine kullanılan şeker otu (stevia) kaç kalori? İşte şeker otunun kalori değerleri;
100 gram gelen şeker otu yaklaşık 2 kalori içermektedir. İçeriğinde ortalama 98 gram karbonhidrat barındıran şeker otu, yaklaşık 2 gramda lif içermektedir.
Şeker Otu Nasıl Yetiştirilir?
Ülkemizin iklim koşullarında da yetişebilen şeker otu, şeker yerine kullanıldığı ve saf şeker tüketimini sıfıra indirdiği için uzmanlar tarafından çok sık gündeme getirilmektedir. Ülkemizde Rize’de yetiştirilen şeker otu yıl içerisinde 2 defa hasat edilmektedir.
Stevia otu nasıl yetiştirilir? Stevia bitkisinin yetişmesi için iklimin yağışlı ve nemli olması gerekmektdir. Tohumdan ve fideden yetiştirilebilen şeker otu bitkisi, ağustos ve eylül ayı içerisinde çiçeklenmektedir. Ancak stevia bitkisinin tohumdan yetiştirilmesi zaman almaktadır. Çünkü stevia bitkisinin filizlenerek fide olması için birkaç aya gereksinim vardır. Tohumdan fide üretiminde en uygun ortam sera ortamı olduğu için fide üretimi genellikle seralarda yapılmaktadır. Stevia bitkisinin hızlı gelişiminde kumlu topraklar oldukça etkili olduğu için torf ve mineralli topraklarda yetiştirilmesi daha uygundur. Fidenin ilkbahar aylarında tarlaya ekilmesi tavsiye edilmektedir.
Stevia bitkisinin en verimli şekilde yetişmesi için ortalama hava sıcaklığının 20 derece civarında olması gerekir. Stevia bitkisinin yaprakları temmuz ayında toplandıktan sonra tüketime hazırlanmaktadır. Stevia bitkisinin yaprakları toplandıktan sonra tüketime hazır hale gelmesi için önce kurutulmalı, daha sonrada öğütülmelidir.
Şeker Otunun Faydaları Nelerdir?
Şeker otunun tüketimi dünyada her geçen gün yaygınlaşmaktadır. Diyabet hastaları için faydalı olan şeker otu içeriğinde A ve C vitamini, demir, magnezyum, potasyum ve sodyum mineralleri ile proteinin yanı sıra çok sayıda antioksidan barındırmaktadır. Şeker otu sağlığa faydaları nelerdir? İşte şeker otunun sağlığa faydaları;
Cilt Sağlığını Destekler
Sağlığa faydalarıyla son senelerin en popüler bitkilerinden olan şeker otu, cilt sağlığını da destekleyerek cildin daha canlı ve pürüzsüz görünmesine yardımcı olmaktadır. Cildi besleyen, sıkılaştıran ve ciltteki kırışıklıkların giderilmesinde oldukça etkili olan şeker otu, özellikle akne, sivilce, leke ve siyah nokta tedavisinde oldukça etkilidir. Şeker otundan hazırlanan maske cilt bakımında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Egzama Tedavisini Destekler
Antibakteriyel etkiye sahip olan şeker otu vücutta bakterilerin yayılımını engelleyerek egzama tedavisini desteklemektedir. Egzama ve ciltteki iltihap oluşumlarıyla etkili şekilde mücadele edebilmek için şeker otundan topikal uygulama olarak istifade edilmektedir.
Diyabet Tedavisini Destekler
Günümüzün stresli yaşam koşullarında yaygın olarak görülen diyabet hastalığının tedavi sürecinde hastalara destek olan şeker otunu diyabet hastalarının yanı sıra karbonhidrat kontrollü diyet yapanlarda şeker yerine şeker otunu güvenle tercih edebilirler.
Tansiyonu Düşürür
Hipertansiyon hastaları, birçok besinin tansiyona olan olumsuz etkisinden dolayı oldukça kısıtlı beslenmektedir. Sağlığa faydalı ve tansiyonu düşürücü etkisi olan şeker otu ise hipertansiyon hastaları için sağlıklı besinler arasında gösterilmektedir. Bu nedenle tansiyonu sık yükselen hipertansiyon hastalarının beslenme listesinde yer alması gereken stevia bitkisi, yiyecek ve içeceklerin içerisinde tüketilmelidir. Damarları rahatlatarak yüksek tansiyonu düşüren şeker otu, hastayı sakinleştirmekte ve kendisini daha iyi ve rahat hissetmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca yüksek tansiyonun neden olduğu stres ve gerginliğe de son vermektedir.
Kalorisi Düşüktür
Kalorisi oldukça düşük bitkisel besinlerden olan şeker otu, tatlandırıcı olarak diyet beslenmelerinde çok fazla tüketilmektedir. Şeker otu, bitkisel kökenli tatlandırıcı olarak içerisine şeker katılan yiyecek ve içecekleri tatlandırmaktadır. Günümüzdeki beslenme tarzında kilo alımını tetikleyen başlıca faktörler arasında şekerde başı çekmektedir. Şeker yerine kullanılan stevia bitkisinin tüketilmeye başlanmasından itibaren verilen kilolar ve vücuttaki olumlu değişim kısa süre içerisinde fark edilecektir. Beslenmeyi daha sağlıklı ve lezzetli hale getiren stevia bitkisinin düşük kalori değerleri de zayıflamaya yardımcı olmaktadır.
Kan Şekerinin Dengelenmesini Destekler
Şeker hastalarının sağlıklı bir yaşam sürmesi içeriğinde şeker barındırmayan besinler tüketmelerine bağlıdır. Yiyecek ve içeceklerde tatlandırıcı olarak kullanılan stevia bitkisinin ise kan şekerini yükseltici etkisi yoktur. Öğünlerde stevia bitkisinin tüketilmesi kan şekerini dengelemektedir. Öğünlerde tüketilen yemekler kan şekerini aniden yükseltmektedir. Kan şekerindeki bu ani yükselmeyi engellemek için öğünlerden evvel stevia bitkisinin tüketilmesi oldukça işe yaramaktadır. Ayrıca kan şekerinin kontrol altında tutulması için stevia bitkisinin düzenli tüketilmesi tavsiye edilmektedir.
Kolesterolü Dengeler
Kandaki kolesterol seviyesinin yükselmesi kalp ve damar sağlığını ciddi şekilde tehdit etmektedir. Kolesterolü dengeleyen stevia bitkisi ise kolesterolün olumsuz etkilerine karşı özellikle kalp ve damar sağlığını korumaktadır. Ayrıca stevia bitkisinin kolesterolü dengeleyici etkisi damar tıkanıklığı riskini en aza indirmektedir. Stevia bitkisinin iyi kolesterol seviyesini yükselttiği, kötü kolesterol seviyesini ise düşürdüğü bilimsel araştırmalar ile de ispatlanmıştır.
Kanserli Hücre Oluşmasını Engeller
Vücuttaki kanserli hücrelerle savaşan stevia bitkisinin kanserli hücreleri temizlediğine yönelik bilimsel araştırmalar vardır. Serbest radikallerin vücuttaki olumsuz etkilerine engel olan stevia bitkisi, kansere yakalanma riskini minimuma indirmektedir. İçeriğinde çok sayıda antioksidan madde barındıran stevia bitkisi, bu özelliğiyle vücudu zararlı maddelerden arındırarak kanser dahil birçok hastalığa engel olmaktadır. Kanserli hücrelerin vücuda yayılmasının engellenmesinde de oldukça etkili olan stevia, vücudun yeni hücre üretmesine de yardımcı olmaktadır.
Şeker otunun sağlığa diğer faydaları ise şöyledir;
- Depresyon ve asabiyete iyi gelir
- Mide ve bağırsak florasını düzenlediği için kabızlığa son verir.
- Nikotin isteğine karşı olan azaltıcı etkisi sigaradan uzaklaştırarak sigaranın bırakılmasına yardımcı olmaktadır.
Şeker Otu Nasıl Tüketilir?
Uzmanların sağlık için kullanılmasını tavsiye ettiği, fiyatı da ekonomik olan şeker otunu daha fazla obezite ve diyabet hastaları tüketmektedir. Şeker otundan hazırlanan pastalar, kekler oldukça lezzetli olduğu gibi çayın ve kahvenin tatlandırılması içinde şeker otu kullanılmaktadır. Şeker otu, toz veya yaprak haliyle tüketilebilmektedir. Çay ya da kahveyi tatlandırmak için bir tutam şeker otu atılması yeterlidir. Ayrıca iki yemek kaşığı stevia bitkisi yaprağı 250 ml sıcak suyun içerisinde yaklaşık 10 dakika demlenmesinin ardından kağıt filtre aracılığıyla süzülerek tüketilebilmektedir. Şeker otundan elde edilen bu tatlı suyun buzdolabında muhafaza edilmesi koşuluyla üç gün içerisinde tüketilmesi gerekmektedir.
