İçerik Başlıkları
Gut Hastalığı Nedir
Gut hastalığı, eklem bölgelerinde şişlik, ağrı, hassasiyet ve sıcaklığa sebep olan bir iltihaplanma şeklidir. Eklemlerde oluşan şişlik, kızarıklık, hassasiyet, ani ve şiddetli ağrıdan dolayı kendini belli etmektedir. Genel olarak ayak başparmağının eklem ağrısıyla birlikte karakterizedir. Gut hastalığı, bacak eklemleri (ayak, ayak bileği ve diz) en fazla etkilenen bölümlerdir. Gut hastalığının atakları aniden ortaya çıkabilir. Gut hastalığı, kişinin genellikle gecenin ortasında ayak başparmağında hissetmesine neden olmasıyla birlikte yanma hissiyatı da verebilmektedir. Etkilenen eklem bölgesi diğer bölgelere göre daha sıcak, şiş ve çok hassalaşmaktadır.
Genel olarak ilk ataklarda bir eklemde etki gösteren gut hastalığı, bir süreden sonra yayılım göstermesiyle birlikte birkaçına birden dağılma gösterebilmektedir. Özellikle de ayak başparmağı en fazla etki gören bölgelerden biridir. Fakat gut hastalığında bacaktaki (diz, ayak bileği, ayak) ve kollarda bulunan diğer eklemler (el, bilek, dirsek) daha az etki görmektedir. Gut hastalığı, az da olsa omurgaya da etki gösterdiği görülmüştür.
İlk dönemde, yılda bir ya da birkaç kez meydana gelinen gut atakları, ileriki dönemlerde daha sık ortaya çıkmaktadır. Yıl içerisinde de birkaç kez ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda gut hastalığındaki ataklar farklı eklemlerde olmasından dolayı aynı eklemlerde de tekrarı gösterebilmektedir. Gut hastalığındaki oluşan ataklar zaman içerisinde daha da sık sık olmaya başlayabilir ve eklemlere yayılım da gösterebilmektedir. Gut ataklarının sıklaşmasıyla birlikte görülen semptomlarda daha ciddi etkilerde ortaya çıkabilmektedir.
Gut Hastalığı Neden Olur
Gut hastalığı neden olur? Gut, vücuttaki aşırı miktarda ürik asit miktarından kaynaklanmaktadır. Bu durumda da eklemlerde ve yumuşak dokularda anormal ürik asit kristallerinin (monosodyum ürat kristalleri) birikmesinden dolayı ve gut hastalığına sebep olmaktadır. Bir yumruya sebep olan yumuşak dokudaki ürik asit toplanması durumuna ise tofüs olarak adlandırılır. Ürik asit kristalleri böbreklerde de meydana gelebilir. Bu durum sonucunda da böbreklerde taş oluşumuna sebep olabilmektedir.
Monosodyum ürat vücutta var olan doğal bir kimyasalla birlikte ürik asitten meydana gelmektedir. Ürik asit, RNa ve Dna’nın (hücrelerde bulunan genetik meryal) doğal parçalanması sonucunda ortaya çıkar. Genellikle de kırmızı et, kabuklu deniz canlılarının ve sakatatların aşırı miktarda tüketimi sonucunda ürik asit birikmesine neden olmaktadır.
Alkol tüketiminden kaçınmak, hayvan etlerinin az tüketilmesi, sebze ve meyve tüketiminin daha fazla tüketilmesini hedeflenen bir diyet programıyla kanda bulunan ürik asit seviyesinin ve gut ataklarının gelişmesi olasılığının azalması sağlanmaktadır.
Gut Hastaları Ne Yemeli, Ne Yememeli
Gut hastaları, kırmızı et tüketiminin azaltması önerilmektedir. Bir günde iki avuç içi büyüklüğünden daha fazla et tüketmemeleri ve aynı zamanda aşırı yağlı olan etlerden de uzak durmaları önerilmelidir. Dalak, işkembe, sucuk, pastırma, salam, sosis, ördek, ançüez, sardayla, kabuklu deniz ürünleri, kaz ve küçük balıklar da gut hastalığında tüketilmemesi gereken yiyecekler arasında yer almaktadır.
Gut Hastalığı Kimlerde Görülür
Gut hastalığı genel olarak erkeklerde kadınlara göre daha yaygın bir şekilde görülmektedir. Gut hastalığı olma ihtimali, 75 yaşında, en yüksek yaşta olunmasıyla birlikte artış göstermektedir. Kadınlarda, gut hastalığı genel olarak menopozdan sonra meydana gelmektedir.
Gut Hastalığının Belirtileri Nelerdir
Gut hastalığı genel olarak uyarı vermeyerek ortaya çıkan aniden ve tekrarlayan ataklarla karakterize olmaktadır. Şiddetli ve kronik bir hale gelen gut, vücudun deforme olmasına sebep olmaktadır. Her bireyin farklı belirtilerin yaşamasıyla birlikte en yaygın şekilde görülen gut belirtileri de aşağıdaki gibi yer almaktadır;
- Yoğun Eklem Ağrısı: Gut, genel olarak ayak başparmağının eklemini etkilemektedir. Fakat bu durumda herhangi bir eklemde de oluşabilmektedir. Yaygın bir şekilde etkilenen diğer eklemler ayak bilekleri, dizler, dirsekler, el bilekleri ve parmakları da içermektedir. Ağrının başlamasından sonra 4 ila 12 saat aralığında şiddeti artış gösterebilmektedir.
- Ağrı: Atak esnasında gelişen şiddetli ağrının azalmasıyla birlikte bazı eklemlerin rahatsızlıkları birkaç günden başlayıp birkaç haftaya kadar devam ettirebilmektedir. Atakların daha az sürmesiyle durumun daha fazla etkilenmesine sebep olabilmektedir.
- Şişlik ve Kızarıklık: Atak esnasında etki gören eklemlerde şişme ve kırmızı lekeler oluşabilmektedir. Gut hastalığının ilerlemesiyle eklemler normal bir şekilde hareket ettirilemeyebilmektedir. Bu durum sonucunda da hareketlerin kısıtlı bir hale gelmesine sebep olmaktadır.
Gut Hastalığı Tedavi Yöntemleri
Gut hastalığı tedavi edilebilmektedir aynı zamanda kontrolü sağlanabilen bir hastalık çeşididir. Gut hastalığının belirtileri, genel olarak tedavi başladıktan sonra 24 saat içerisinde belirgin bir şekilde iyileştirilmektedir. Risk durumlarına bağlı bir şekilde değiştirilebilir bir durumlarda ele alınmasıyla birlikte kandaki ürik asit seviyesinin düşmesi sağlanır. Bu durumda yaşam biçiminde yapılan değişimlerle birlikte desteklenmektedir.
Gut tedavisinde kullanılan ilaçlar, gut atağının engellenmesiyle birlikte ürik asidin düşmesine fayda sağlamaktadır. Böylece ortaya çıkacak gut atakaların da önüne geçmeye etkili olmaktadır. Gut hastalığında uygulanan tedavi yöntemi, kişinin yaşı, almış olduğu ilaç çeşidi, böbrek fonksiyonu, genel olarak sağlık sorunu ve diğer sorunlara bağlı olarak da değişim sağlanabilir.
Anti-enflamatuar ilaçların kullanımıyla birlikte ağrı ve atakların oluşmasını azaltmaktadır. Gut hastalığı tamamen iyileşene kadar genel olarak devamlılığını sürdürmektedir. Yan etkilerinin ortaya çıkmasıyla, tedavi farklı bir ilaç türüyle değişim sağlanabilir. Hekiminiz, olası yan etkileri hakkında sizlerle görüşecektir. Böbrek rahatsızlığı, kalp yetmezliği, diyabet, ülser rahatsızlığı, mide ya da bağırsak kanaması öyküsü ya da diğer kronik durumların olmasıyla birlikte gut tedavisi bunlara göre değişim sağlanmaktadır.