Hindistan’da 2500 yıldır baharatların kraliçesi olan zerdeçal, sağlığa olan faydalarından dolayı son senelerin en fazla araştırılan bitkileri arasında yer almaktadır. Farklı bir aromaya ve keskin bir tada sahip olan zerdeçal, Türk mutfağında son senelerde tüketilmektedir.
Zerdeçalın faydaları nelerdir? sorusu üzerine araştırma yapıldığı zaman zerdeçalın sayısız faydasıyla karşılaşılmaktadır.
Bu yazımızın konu başlığı ile ilgili olan faydaları nelerdir sayfamıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.
İçerik Başlıkları
Zerdeçal Nedir?
Sarı çiçeklere ve iri yapraklara sahip olan zerdeçal, zencefilgiller familyasından çok yıllık otsu bir bitki çeşididir. Zerdeçal, son senelerde sağlığa faydalarıyla gündeme gelince ‘Zerdeçal nedir?’ sorusunun yanıtı çok sık araştırılmaya başlanmıştır.
Kökeni Güney Asya’ya dayanan ve buradan dünyaya yayılan zerdeçala Hint safranı da denilmektedir. Yine zerdeçal baharatı, zerdeçöp, sarı boya, safran kökü gibi isimlerle de anılmaktadır. Zerdeçal, içeriğindeki kurkumin olarak adlandırılan bileşen ile insan sağlığına faydalı olmaktadır. Popülerliği son senelerde artan zerdeçalın sağlığa olan faydaları bilimsel olarak ispatlandığı için çok fazla tüketilmektedir. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirdiği için hastalıklara karşı vücudu koruyan zerdeçalın tüketimi için mutlaka bir hekime danışılması gerekmektedir. Hekim onay verdiği takdirde zerdeçalın tüketimi sağlığa çok faydalıdır. Yemeklerin içerisine katılan, çayı demlenerek içilen ve yoğurdun içerisine katıldıktan sonra karıştırılarak tüketilen zerdeçalın daha birçok tüketim şekli vardır.
Zerdeçal, Güney Asya ülkeleri olan Hindistan, Çin, Pakistan ve Bangladeş gibi ülkelerde yetiştirilmektedir.
Sıcağı çok seven bir bitki türü olduğu için tropikal iklimlerde yetiştirilmektedir.
Toz halinde veya parmağı andıran kök uzantıları şeklinde satılmaktadır. Zerdeçalı eczanelerde ve aktarlarda kapsül halinde bulmakta mümkündür.
Zerdeçalın aynı zamanda özü de olan etken maddesi kurkumin adlı bir madde olup, acımsı ve farklı bir tada sahiptir.
Zerdeçal uzmanlar tarafından antikanserojenik ve antiaterojenik olarak değerlendirilmektedir.
Sağlığa çok sayıda faydası olan zerdeçal, kanserden diyabete kadar pek çok hastalığın tedavi sürecinde kullanılmaktadır. Pilavların rengini sarartan zerdeçal, ana yemeklerde kullanıldığı zaman lezzetine lezzet katmaktadır.
Zerdeçalın sağlığa olan faydalarını öğrenenler, zerdeçalı baharat olarak mutfaklarında kullanmaktadır.
Fiyatı oldukça yüksek olan safran yerine zerdeçal da tercih edilmektedir.
Zerdeçal B6 vitamininin yanı sıra demir ve potasyum mineralleri ile lifi içeriğinde bol miktarda barındırmaktadır.
Zerdeçalın Faydaları
Türk mutfağında son senelerde kullanılmaya başlanan zerdeçalın sağlığa olan faydalarını bilenler, bu baharat türünü mutfaklarından eksik etmemektedir. Hint kültüründe köklü bir geçmişe sahip olan zerdeçalın hangi hastalıklara iyi geldiğini merak edenler, ‘Zerdeçalın faydaları nelerdir?’ sorusunun yanıtını araştırmaktadır. İşte şifalı baharatlar arasında yer alan ve son senelerin favori baharatı zerdeçalın sağlığa faydaları;
- Zerdeçal içeriğindeki antioksidanlar sayesinde ciltteki yaşlanma izleriyle mücadele etmektedir.
- Vücuttaki iltihabı yatıştırıcı etkiye sahiptir.
- Zerdeçalın içeriğindeki vitamin ve mineraller kansere karşı savaşmaktadır.
- Zerdeçalın sağlığa önemli faydaları arasında kan akışını hızlandırması ve sindirim sistemini düzenlemesi de yer almaktadır. Zerdeçal, bu özelliği sayesinde kilo vermeye yardımcı olduğundan zayıflamak isteyenlerin imdadına yetişmektedir. Zerdeçal düzenli tüketildiği, sağlıklı ve dengeli beslenmeye de dikkat edildiği takdirde zerdeçal zayıflatan baharatlar arasında yer almaktadır.
- Kış mevsiminin soğuk ve ayazlı günlerinde vücut direncini artırarak grip, nezle gibi enfeksiyonlara karşı vücudu korumaktadır.
- Vücuttaki ödemi attıran zerdeçal gazı ve idrarı da söktürmektedir.
- Midenin asit seviyesini düzenlemekte ve mideyi güçlendirmektedir.
- Karaciğerin sağlığını destekleyen zerdeçal, vücuttaki zehirli maddelerin hızla dışarı atılmasına yardımcı olmaktadır. Hayati risk teşkil eden verem hastalığının iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.
- Kolesterol seviyesini düşürmektedir.
- Zerdeçalın içerdiği kurkumin adlı madde antioksidan özelliği sayesinde vücut direncini artırarak kanser hastalığından korumaktadır. Vücutta tümör hücrelerinin oluşmasını engellemektedir.
- Kanser tedavisi esnasında zerdeçal tüketilmesi kemoterapinin yan etkilerini azalttığından kemoterapi sürecinin daha rahat geçirilmesine yardımcı olmaktadır.
- Diyabetin vücutta oluşturduğu komplikasyon riskini önlemektedir.
- Hafızayı kuvvetlendirici etkisi vardır.
- Bir çorba kaşığı zerdeçal 30 kalori değerindedir. Zerdeçal tüketilmesi metabolizmayı hızlandırdığından ve kalori değeri düşük olduğundan dolayı zayıflamaya yardımcı olmaktadır.
Zerdeçal Neye İyi Gelir?
Zerdeçalın sağlığa olan faydaları ve tüketimi çok geniş bir alanı kapsamaktadır. İnsanın sağlıklı bir yaşam sürmesine ciddi katkı sağlayan zerdeçal neye iyi gelir? Sağlığa olan faydalarındaki marifetiyle dillerden düşmeyen zerdeçal baharatının hangi hastalıklara iyi geldiği hakkında şunlar söylenebilir;
Zerdeçalın düzenli tüketimi rahim kalınlaşması görülen kadınların tedavi sürecini desteklemektedir.
Kadınların adet döneminin gecikmesinin nedenleri arasında çok fazla kilo alınması veya verilmesi, ilaç kullanılması, aşırı stres, ağır hastalıklar, aşırı egzersiz yapılması ve menopoza yaklaşılması yer almaktadır. Kadınlar adetleri geciktiği zaman adet söktürücü bitkiler tüketmeyi tercih etmektedir. Rahim kasılmalarını artırdığından östrojen hormonunun salınımını düzenleyerek adet siklusunu normal döngüsüne döndürmektedir.
Zerdeçalın içeriğindeki güçlü antioksidanlar cildi beyazlatmaktadır. Bir çay kaşığı balın içerisine bir çay kaşığı zerdeçal katıldıktan sonra yüze sürülerek 15 dakika beklenirse cilt beyaz ve parlak bir görünüm kazanmaktadır. Ciltteki morluk ve şişkinliklerin azaltılması ve cildin aydınlanması için 1 çay kaşığı yoğurt, 1 çay kaşığı süt ve 1 çay kaşığı zerdeçalla maske hazırlanmalı morlukların ve şişkinliklerin olduğu bölgelere sürülmelidir. Zerdeçaldan hazırlanan yüz maskesi anti-inflamatuar özelliğiyle ciltteki siyah noktaları, akneleri, sivilceleri yok etmekte ve egzamaları tedavi etmektedir. Yine zerdeçaldan hazırlanan maske cildin yüzeyindeki yağlanmayı ve kirlenmeyi engellemektedir.
Ciltteki aşırı kıllanmayı engelleyebilmek için zerdeçalın süt ve şeker ile karıştırılmasıyla elde edilen maske yüze sürülmelidir. Bu maske aynı zamanda yaşlanmanın ciltteki etkilerini ve kırışıklıkları önlemektedir. Bu maske anti-fungal etkisiyle de saç derisindeki kepeklenmeyi gidermektedir.
Zerdeçal ve bal karışımı daha güçlü bir etkiyle sağlığı koruduğu gibi zerdeçalın tadını yumuşatmaktadır.
Kış mevsiminin soğuk günlerinde zerdeçal, zencefil ve bal karıştırılarak tüketilirse soğuk ve grip salgınlarına karşı etkili koruma sağlamaktadır. Bu karışım ses kısıklığına ve öksürüğe çok iyi geldiği gibi boğaz ağrısına çok iyi gelmekte ve bademcik iltihaplanmasını engellemektedir. Zerdeçalın antiseptik özelliği ise solunum yollarını açmaktadır.
Sararan dişleri beyazlatmak için zerdeçal ve Hindistan cevizi yağı karıştırılarak dişlere sürülmelidir.
Nörolojik sağlığı destekleyen zerdeçal, depresyon, Anksiyete ve Alzheimer gibi nörolojik rahatsızlıklara karşı korumaktadır.
Zerdeçal Nasıl Tüketilir?
Tatlı türleri haricinde her yemekte baharat olarak tüketilebilen zerdeçal, safran ve köri yerine baharat olarak denenmelidir.
Peki, ‘Zerdeçal nasıl tüketilir?’ İşte bir baharat türü olan zerdeçalın tüketim şekilleri;
- Makarna ve pilavı daha da lezzetlendirmek için içerisine zerdeçal katılabilir.
- Kahvaltı sofraları yumurtasız olmaz diyenler, omlette zerdeçalı mutlaka denemelidirler.
- Sebze yemeklerini renklendiren zerdeçal, bu tür yemeklerin lezzetine lezzet katmaktadır. Kabak, karnabahar, Brüksel lahanası ve brokoli de zerdeçal yaygın olarak tüketilmektedir.
- Etler marinasyon edilirken baharat çeşidi olarak zerdeçal da kullanılabilir. Marinasyon esnasında zerdeçal kullanmak istemeyenler ise pişirirken ete zerdeçal ilave edebilirler.
- İki su bardağı sıcak suyun içerisine 1 çay kaşığı toz zerdeçal katarak zerdeçal çayı demlenebilir. Ancak bu çayın tadı acı olduğu için tatlandırmak amaçlı bal katılmalıdır. bu çayı daha da lezzetlendirmek için içerisine zencefil katılmalıdır.
- Zerdeçal süt karışımı çocuklarda vücut direncini artırmaktadır. Yine zerdeçalla sütün karıştırılarak tüketilmesi kanı temizlemekte, ağrıları dindirmekte, vücudun bakteri ve virüslere karşı verdiği savaşta vücudu güçlü kılmaktadır.
- Hintliler yemeklerine kattığı yağın içerisine karabiberle beraber zerdeçalda katmaktadır. Arzu edildiği takdirde bu tüketim şeklide denenebilir.
- Ayrıca zerdeçal kürleri hazırlayarak bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek mümkündür. Bağışıklık sistemini kuvvetlendiren zerdeçal kürleri ise şöyledir;
- Kış mevsiminin soğuk günlerinde bağışıklık sistemini kuvvetlendirecek ve hastalıklardan koruyacak bir kış içeceği hazırlamak için bir bardak sıcak suyun içerisine zerdeçal, zencefil katıldıktan sonra birazda tarçın ve bal ilave edilmelidir.
- Grip ve soğuk algınlığına karşı etkili tedbir almak isteyenler, zerdeçal limon çayını içmeyi ihmal etmemelidir.
- Zerdeçal yoğurt karışımı kan şekerini düzenlediğinden ara öğünlerde tüketilmelidir.
- Zerdeçalın bozulup bozulmadığı ise kokusundaki değişiklik ile anlaşılabileceği gibi paketli ürün halindeyse son kullanma tarihinden de anlaşılmaktadır.
Zerdeçalın Sağlığa Zararları Nelerdir?
Zerdeçalın yan etkilerinin neler olduğuna dair henüz bilimsel bir veri bulunmamaktadır. Ancak diğer tüm bitkilerdeki gibi aşırı aşırı tüketimi sağlığa zarar verebilmektedir. Peki, ‘Zerdeçalın sağlığa zararları nelerdir?’ İşte genellikle zerdeçalın aşırı tüketiminde görülen sağlığa zararları;
- Zerdeçal yüksek miktarda ve uzun süre tüketildiği zaman mukoza tahrişine neden olabilmektedir.
- Safra kesesinde taş olanlar, zerdeçalı çok dikkatli tüketmelidir. Zerdeçalın, safra koliğine yol açtığına ilişkin bilimsel çalışmalar mevcuttur.
- Mide asidini artırdığından dolayı ülser, gastrit ve bağırsak gibi sağlık problemleri yaşayanlarda sağlık sorunlarına yol açabileceği için doktora danışılmadan tüketilmemesi gerekmektedir.
- Kandaki pıhtılaşmayı artırdığı için kan sulandırıcı ilaç alanlar, zerdeçalı çok dikkatli tüketmelidir. Cerrahi operasyon geçirecek kişiler ise kanı pıhtılaştırdığı için cerrahi operasyondan iki hafta evvel zerdeçal tüketimini bırakmalıdır.
- Zerdeçalın alerji yapıp yapmayacağı ise bünyeden bünyeye değişmektedir. Bu nedenle zerdeçal tükettikten sonra alerjik reaksiyon görülürse uzman bir hekime danışılmalıdır.