Antik Mısır’da doğurganlığın sembolü olan enginarın tarihteki seyri çok eskilere dayanmaktadır. Ülkemizde de yetişen enginar ağacı, Yunanistan, Mısır, İsrail, İtalya ve Akdeniz ülkeleri ile Amerika ve Arjantin’de yetişmektedir.
Enginarın faydaları denilince akla ilk önce vücudumuzun hayati organlarından olan karaciğere olan faydaları gelmektedir.
Enginarın içeriğindeki antioksidanlar karaciğer rahatsızlıklarının tedavisinde oldukça etkilidir. Enginarın özellikle yaprakları toksinleri vücuttan atan, karbonhidrat, yağ, vitamin, protein ve minerallerin metabolik fonksiyonlarından sorumlu olan karaciğerin fonksiyonlarını düzene sokar. Bu nedenle yapraklarıyla birlikte alınan taze enginar sağlığa daha faydalıdır. Ayrıca enginarın yemekleri yapıldığı zaman vitamin değerlerini kaybetmemesi için kısa sürede tüketilmesi gerekir.
Yaşamlarını havanın yoğun olarak kirli olduğu bölgelerde sürdürenler, aşırı alkol alanlar, akü, deri fabrikası, kuru temizleme ve çamaşırhane gibi işletmelerde çalışanlar, duvar boyayanlar ile egzoz dumanına maruz kalanlar vücutlarındaki toksinlerin kısa süre içerisinde dışarı atılması için enginar yemeyi ihmal etmemelidir.
İçerik Başlıkları
Enginar Nedir?
Mavi mor renk çiçek açan enginar, papatyagiller ailesine ait bir bitkidir. 50-150 santimetre aralığında değişen boyuyla uzun ömürlü otsu bir yapısı vardır. Sapsız ve parçalı olan enginar yapraklarının büyük, uzun ve oval bir yapısı vardır. Kuvvetli, sert ve dik bir gövdeye sahip olan enginar bitkisinin çiçeği ise üst yapraklarındaki koltukta açtıktan sonra uzun saplarının uç kısmında büyük başçık şeklinde kümelenir. Tablası etli bir yapıda olan enginar çiçeğinin etli kısmı enginar meyvesi olarak da adlandırılmaktadır.
‘Enginar nedir?’ sorusuna meyvesi, yaprakları ve tohumlarıyla sağlığa faydalı bir bitki yanıtı verilebilir. Enginarın tohumları da meyvesi gibi yenilebilmektedir. Açık ve pembe çiçekleriyle bahar aylarının popüler bitkileri arasında yer alan enginarın otantik bir görünümü vardır. Don olaylarına karşı oldukça hassas olan enginar bitkisi, derin ve killi topraklarda yetişmektedir. Bundan dolayı da ılıman iklimleri seven enginar bitkisi ülkemizde Ege, Akdeniz ve Marmara bölgelerinde yetiştirilmektedir.
Enginarın Sağlığa Faydaları
Sağlıklı bir yaşam sürmek için organik beslenmenin önemine son yıllarda çok fazla vurgu yapılınca ön plana çıkan bitkilerden biriside enginar oldu. Nisan ve Mayıs ayları içerisinde market ve pazar tezgahlarında çok sık gördüğümüz ve ülkemizde bol yetişen enginarın sağlığa faydaları saymakla bitmiyor. Enginarın hemen hemen her tarife uyarlanabilmesi ise şifa deposu olan bu bitkinin tüketimini artırmaktadır. Peki, ‘Enginarın faydaları nelerdir?’ İşte enginar bitkisinin sağlığa faydaları;
- Kötü kolesterol seviyesini düşürmektedir. Kolesterolü yüksek olanlar ise enginar çayı içmeyi ihmal etmemelidir. Enginarın kolesterolü dengelediği de bilinmektedir.
- Sindirim sisteminin fonksiyonlarını düzenlemektedir.
- Enginar düzenli tüketildiği zaman anemi rahatsızlığına yani kansızlığa çok iyi gelmektedir. Aynı zamanda kanı temizlemektedir. Kan hücrelerini de kuvvetlendirmektedir.
- İçeriğindeki antioksidan sayesinde karaciğeri toksinlerden arındırarak karaciğeri temizler. Enginarın suyu düzenli içilirse karaciğer rahatsızlıklarının tedavisinde oldukça etkilidir. Enginarın sirkesi ise karaciğer yağlanmasına çok iyi gelmektedir.
- İçeriğindeki K vitamini sayesinde kemikleri kuvvetlendiren enginar bitkisinin kemik ve diş sağlığının korunmasında da etkisinin büyük olduğu bilinmektedir. Bu özellikleri nedeniyle gelişim çağındaki çocukların ve yaşı ilerlemiş kişilerin düzenli enginar tüketmesi önemlidir.
- İdrar söktürücü olan enginarın yaprakları vücuttaki ödem ve şişkinliklerin giderilmesinde faydalıdır.
- Bağışıklık sistemini kuvvetlendirdiğinden dolayı virüs, bakteri ve hastalıklara karşı bir kalkan görevi görerek vücudu korur.
- Mantar, egzama gibi cilt rahatsızlıklarının iyileşmesinde enginar ekstresinin düzenli tüketilmesi etkilidir.
- Alzheimer rahatsızlığına yakalanma riskini en aza indiren enginar bitkisi, beyin ve sinir sistemi fonksiyonlarını da düzenli çalıştırmaktadır.
- Böbreklerde taş oluşmasını engelleyen enginar, böbreklerin ve safra kesesinin işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesini sağlar.
- Sağlığa olan faydalarının yanı sıra hastalıklara da şifa olan enginar bitkisi aşırı tüketilirse gaz ve ishal gibi sağlık problemlerine neden olabilir. Hamile bayanlar ile emziren anneler, enginar tüketmeden önce bir hekime mutlaka danışmalıdır.
- C ve K vitaminlerini içeriğinde bolca barındırır. Ayrıca vücudun gereksinimi olan demir, magnezyum, lif, kalsiyum, çinko ve potasyum açısından oldukça zengin bir besindir.
- Hücrelerin onarılmasında ve yenilenmesinde katkısı bir hayli fazladır. Bu sayede cildin yaşlanmasını geciktirir.
- İçeriğindeki kalori ve yağ oranı düşük olduğundan diyet yapanlar zayıflamak için enginardan destek alabilirler. Ayrıca içeriğindeki lif uzun süre tokluk hissi verir.
- İçeriğindeki amino asitler ile midedeki asit oranını dengede tuttuğundan tam bir mide koruyucudur.
Enginar Nasıl Tüketilmeli?
Bahar aylarında insan vücudu için tam bir vitamin ve mineral deposu olan enginarı tüketmenin birçok farklı yolu vardır. Bu nedenle bu konuyu ‘Enginar nasıl tüketilir?’ başlığı altında ele aldık.
Enginarın yapraklarını soyduktan sonra çanak yani kalp kısmına ulaşılır ki bu kısımdan tadına doyulmaz zeytinyağlı ya da etli yemekler yapılarak tüketilebilir. Garnitürlü zeytinyağlı enginarı da deneyebilirsiniz. Enginardan sıcak bir yemek hazırlamak isteyenler kıymalı harç ile enginar yemeği pişirebilirler.
Enginarın kalp yani çanak kısmı ufak ufak doğrandıktan sonra çorbaların içerisine katılabilir. Çorbalara parçalar halinde katmak istemeyenler ise blenderdan geçirebilirler.
Ufak ufak doğranan enginarın kalbi salataların içerisine katılarak da tüketilebilir. Tercih edilen salata malzemeleriyle sade bir salata veya yoğurtlu enginar salatası hazırlanabilir.
Enginarın yapraklarının da sağlığa bir hayli faydalı olduğundan bahsetmiştik. Enginarı yapraklarıyla tüketmek isterseniz Ege’de oldukça meşhur olan bir enginar dolması yapabilirsiniz. Enginar yapraklarının arasına doldurulan pirinçli harç ile hazırlanan enginar dolması bu yapraklar kopartılarak tüketilir.
Enginar Yaprağının Faydaları
Vitamin ve mineral deposu olan enginar yaprakları kanserden enfeksiyonlara kadar birçok hastalık için önleyici etkiye sahiptir. Karaciğer ve mide sorunları yaşayanlar için enginarın yaprakları tam bir şifa kaynağıdır. Enginar yaprağının sağlığa faydaları ise şöyle sıralanabilir;
- Enginarın yaprağı karaciğer doktorudur. Enginar yapraklarından yapılan çayın içeriğindeki cynarin adlı madde karaciğerde biriken toksinleri dışarı atarak karaciğeri temizlemektedir. Karaciğer yağlanmasını önlemesinin yanı sıra karaciğer yağlanmasından kaynaklanan hastalıkları engeller.
- Kalsiyum deposu olan enginar yaprakları kaynatılarak suyu içildiği zaman vücudun gereksinimi olan kalsiyum karşılanır. Kemik ve kas ağrılarının kesilmesinde bayağı bir etkili olan enginar yaprakları, kemik erimesini ve doku hasarını da engellemektedir.
- Hazımsızlık ve mide yanması problemlerine çok iyi gelmektedir. Çok sık kusanlar enginar yaprağının çayını içerek şifa bulabilirler. Bu çay düzenli içildiği takdirde mide asitlerini de dengede tutar.
- Enginar yaprakları A, C, E, D ve B vitaminleri açısından oldukça zengindir. Bunlar ise kuvvetli bir bağışıklık sistemi için en fazla ihtiyaç duyulan vitamin grubudur. Hastalılardan korunmak ve vücut fonksiyonlarının sağlıklı işlemesi için enginar yapraklarından istifade edilebilir.
- Enginar yapraklarının içeriğinde barındırdığı fosfor zihin gelişimine önemli katkı sağladığı gibi çayı içilirse sinir hücrelerini uyardığından dikkat dağınıklığını önler. Bu nedenle enginar yaprağından yapılan çayın ölçülü ve düzenli tüketilmesi önemlidir.
- Kansere karşı bitkisel tedavi denildiği zaman akla hemen enginar yapraklarının içeriğindeki yüksek antioksidan maddeler gelmelidir. Vücutta kanser türlerinin oluşumunu engellemesi ve kanser hücrelerini öldürmesi için enginar yaprağından yapılan çay düzenli tüketilmelidir. Yemeklere de katılarak tüketilebilir.
- Enginar yaprakları vücudun enfeksiyonlardan temizlenmesinde, böbrek fonksiyonlarının sağlıklı çalışmasında ve metabolizmanın hızlanmasında da etkilidir. Aynı zamanda idrar yollarında oluşan iltihabı vücuttan atarak idrar yollarını rahatlatır.
- Enginar yapraklarının suyu ve çayı kolesterolü dengelediğinden kalp hastalıkları riskini azaltır ve damarları rahatlatır.
Enginar Tüketiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Enginarın aşırı tüketilmesi vücutta ishal ve su kaybına neden olacağından enginar tüketiminde dikkate alınması gereken tavsiyeler içerisinde haftada iki defa birer porsiyon tüketilmesinin yeterli olduğu en önemlisidir. Ayrıca vücudundaki bir rahatsızlıktan dolayı ilaç kullananlar, enginarın sapı ve yaprağının suyunu içmeden önce bir hekime danışmalıdır.