Gluten Nedir

Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahılların yapı taşı olan bir protein türüdür. Makarna ve bulgur gibi tahılların suda kaynatıldığında suda oluşan kayganlığın, suyla buluşan unun yapışkanlığının, hamura dönüşebilmesinin, mayalanabilmesinin ve kabarabilmesinin en önemli içeriğinin gluten olmasıdır.

Ekmek, dolayısıyla da buğday tüketiminin en yüksek olduğu ülkelerden biri olarak hemen hemen her öğünde tükettiğimiz gluten, marketten aldığımız hazır ve paketli gıdaların da büyük çoğunluğunda bulunmaktadır. Gluten, protein çeşitlerinin arasında en önemli proteinlerden biri olan gliadin, gluten nedeniyle yaşanan sorunların, gluten intoleransının, gluten hassasiyetinin ve çölyak hastalığının en önemli kaynağıdır. Gliadin içeren buğday, arpa ve çavdardan üretilmiş ve işlenmiş gıdaların büyük bir kısmının beden sağlığı açısından olumsuz etkileri bulunmaktadır.

Gluten, büyük yapılı bir proteindir. Hassasiyeti olan bireylerin, çölyak rahatsızlığı olan tarafından sindirilemeyecek olan ve birçok sağlık probleminin oluşmasını sağlayabilecektir. Bazı bireylerin bağışıklık sistemi gliadin proteinini istilacı olarak görebiliyor ve alerjik reaksiyon görülmesine neden olmaktadır.

Gluten Hangi Besinlerde Bulunur

• Ekmek, simit, pide ve lavaş gibi tüm hamur ürünlerinde
• Makarna, kuskus, bulgur, çorba ve hububatlar
• İrmik ve şekerlemeler
• Pasta, kek ve kurabiye türleri
• Graham unu, fosfat unu ve doğal buğday unu ile yapılan ürünler
• Patates kızartması, cips ve işlenmiş gıdalar
• Salata sosları ve soslu kuruyemişler
• Soya sosu, lesitin ve modifiye edilmiş gıda nişastası bulunan ürünler

Kimler Glutensiz Beslenmeli

• Çölyak Hastaları
• Gluten İntoleransı
• İrritabl Bağırsak Sendromu

Gluten Diyeti Nedir

Gluten diyeti, tedavi amaçlı kullanılmakta olup genellikle çölyak hastalarına, gluten intoleransı ve irritabl bağırsak sendromu olan bireylerde uygulanması önerilir. Gluten tüketimiyle ortaya çıkan rahatsızlıkların ortadan kaldırılmasını amaçlayan kişiler ve sadece glutensiz beslenmek isteyen kişilerde gluten diyeti uygulayabilir. Kinoa, esmer pirinç, yulaf, mısır, darı, deniz ürünleri, yumurta, tavuk, meyve sebze çeşitlerinin yanı sıra un kullanılması gereken ürünlerde, soya, badem, bezelye ve hindistan cevizi tüketilebilir.

Gluten diyeti yapan kişileri, ambalajlı ürünleri tüketmeden önce paket arkasındaki içeriklere bakmaları önerilir. Ayrıca glutene karşı hassasiyetiniz var ise mutlaka öncesinde doktorunuzla görüşmeniz önerilmektedir.

Gluten Zararlı Mı

Gluten, pek çok besinde doğal olarak bulunmakta olup kozmetikten gıda boyaların, şampuanlardan, diş macunlarına kadar günlük yaşantımızda kullandığımız birçok üründe gluten bulunmaktadır. Guatr, diyabet, obezite, demans gibi kronik rahatsızlığınız ya da hastalık riskiniz yoksa, bağırsak floranız bozuk değilse ve hareketli bir yaşam tarzınız varsa yiyeceklerle vücudunuza almış olduğunuz gluteni tolere edebilirsiniz. Ancak çölyak hastası, gluten içeren besinlere karşı alerjiniz veya gluten duyarlılığınız varsa az miktarda da olsa gluten tüketimini bırakmanız gerekir. Bu durum sizlerin sindirim sistemi sağlığınızı olumsuz yönde etkileyecektir.

Gluten Alerjisinin Belirtileri Nelerdir

• Yorgunluk ve tükenmişlik hissi
• Migren atakları ve baş ağrısı
• Depresyon ile birlikte anksiyete ve panik atak bozuklukları
• Glutenli gıdalar sonrasında oluşan karın ağrısı
• Dışkının kötü kokması, ishal ya da kabızlık gibi boşaltım sistemi problemleri
• Kandaki demir eksikliğinden dolayı oluşan kansızlık
• Sedef hastalığı, egzama, saçkıran, sivilce oluşumu gibi rahatsızlıkların meydana gelmesi
• Sindirim sorunları ve besin emiliminin azalması sonucunda meydana gelen kilo kaybı
• Ağız ve diş problemleri
• Kas ve eklem ağrıları